Τρίτη 17 Ιουνίου 2008

Άλβαρο ντε Κάμπος

Φερνάντο Πεσσόα , εκδ. Εξάντας , μτφ. Μαρία Παπαδήμα.



Ένα μπαούλο , 72 πρόσωπα και η Λισαβόνα ...



Άλβαρο ντε Κάμπος , ο εκκεντρικός μηχανικός ,ο επίσημος ερευνητής ασήμαντων πραγμάτων που υποστηρίζει πως ο καλύτερος τρόπος να ταξιδεύεις είναι να αισθάνεσαι , να αισθάνεσαι τα πάντα με όλους τους τρόπους , να αισθάνεσαι τα πάντα υπερβολικά ...




Άλβαρο ντε Κάμπος ή Φερνάντο Νογκέιρα Πεσσόα ή Λισαβόνα ...



Πάλι σε ξαναβλέπω ,

πόλη των παιδικών μου χρόνων φοβερά χαμένη ...

πόλη θλιμμένη και εύθυμη , πάλι ονειρεύομαι εδώ ...

Εγώ ; Είμαι άραγε ο ίδιος εγώ που εδώ έζησα , κι εδώ γύρισα ,

κι εδώ ξαναγύρισα και ξαναγύρισα ;

Κι εδώ πάλι ξαναγύρισα ;

Ή είμαστε , όλα τα Εγώ που υπήρξα εδώ ή υπήρξαν ,

μια σειρά από χάντρες - όντα δεμένα μ' ένα νήμα-μνήμη ,

μια σειρά ονείρων του εαυτού μου που τα ονειρεύτηκε

κάποιος άλλος πέρα από μένα ;



Αναρωτιέμαι αν θα κατάφερνα ποτέ να μάθω τόσο καλά πορτογαλικά ώστε να μπορώ να γευτώ με όλες τις αισθήσεις μου ποιήματα σαν το "Κατάστημα ψιλικών" .



Δεν είμαι τίποτα.

Ποτέ δεν θα είμαι τίποτα.

Δεν μπορώ να θέλω να είμαι τίποτα .

Πέραν αυτού , έχω μέσα μου όλα τα όνειρα του κόσμου.

Παράθυρα της κάμαρής μου,

της κάμαρής μου , μιας από τις χιλιάδες του κόσμου που κανείς δεν γνωρίζει ποια είναι

(και να 'ξεραν ποια είναι , τι θα 'ξεραν;)

βλέπετε στο μυστήριο ενός δρόμου όπου περνούν ασταμάτητα άνθρωποι,

σ' ένα δρόμο απρόσιτο σ' όλες τις σκέψεις,

πραγματικό , συγκεκριμένο , αγνώστως συγκεκριμένο ,

με το μυστήριο των πραγμάτων κάτω από τις πέτρες και τα όντα ,

με το θάνατο να προσθέτει υγρασία στους τοίχους και άσπρα μαλλιά στους ανθρώπους,

με το πεπρωμένο να οδηγεί την άμαξα του παντός στην οδό του τίποτα.



Αλλά ο μαγαζάτορας φάνηκε στην πόρτα και στάθηκε στο κατώφλι .
Τον κοιτάζω με τη δυσφορία του κεφαλιού που δυσκολεύεται να γυρίσει
και τη δυσφορία της ψυχής που δυσκολεύεται να καταλάβει.
Θα πεθάνει και θα πεθάνω .
Θ' αφήσει πίσω την ταμπέλα του , κι εγώ τους στίχους μου.
Κάποτε θα πεθάνει κι η ταμπέλα , θα πεθάνουν κι οι στίχοι.
Μετά θα πεθάνει ο δρόμος όπου υπήρξε η ταμπέλα ,
και η γλώσσα όπου γράφτηκαν οι στίχοι.
Έπειτα θα πεθάνει ο περιστρεφόμενος πλανήτης όπου συνέβησαν όλα αυτά.
Σ' άλλους δορυφόρους άλλων ηλιακών συστημάτων κάτι
που θα μοιάζει με ανθρώπους
θα εξακολουθεί να κάνει πράγματα που μοιάζουν με στίχους
και να ζει κάτω από πράγματα που μοιάζουν με ταμπέλες,
πάντα ένα πράγμα απέναντι από ένα άλλο,
πάντα ένα πράγμα τόσο ανώφελο όσο και το άλλο,
πάντα το αδύνατο τόσο ανόητο όσο και το πραγματικό,
πάντα το μυστήριο του βάθους τόσο βέβαιο
όσο και ο ύπνος του μυστηρίου της επιφανείας,
πάντα αυτό ή πάντα κάτι άλλο ή μήτε το ένα μήτε το άλλο.


Ποίηση της ηττοπάθειας , της εξύμνησης της αποτυχίας αλλά και του νόστου όχι μόνο σε τόπους αλλά και στο χρόνο.



Ποιος έκανε καυσόξυλα την κούνια των παιδικών μου χρόνων;

Ποιος έφτιαξε σφουγγαρόπανα απ' τα παιδικά μου σεντονάκια;

Ποιος με πούλησε στη Μοίρα;

Ποιος με άλλαξε μ' εμένα;








Σημείωση:Οι φωτογραφίες είναι από την Λισαβόνα ,τα αποσπάσματα είναι από τα ποιήματα "Lisbon revisited (1926)" , "Κατάστημα ψιλικών" και το τελευταίο από ένα άτιτλο του 1930.Υπό την επίδραση του Πεσσόα , ο Ναυτίλος θα βρεθεί στις αρχές του άλλου μήνα για 10 μέρες στην Λισαβόνα.

18 σχόλια:

kioy είπε...

Πάντα αγαπούσα τον Πεσσόα. Και πάντα ντρεπόμουν για αυτό το ελάχιστο που τον έχω εξερευνήσει...
Σε ευχαριστώ πολύ για την ξενάγηση...
Πολύ μου άρεσε το κείμενο για την απομυθοποίηση, για την κατάδειξη της αναιτιότητας των πάντων!

Ποιος με πούλησε σε μένα; Μοναδικοί στίχοι...
Την καλησπέρα μου!

Roadartist είπε...

Πολύ όμορφη ανάρτηση Ναυτίλε!
Να περάσεις τέλεια στη Λισαβόνα και φυσικά θα περιμένουμε φωτο :)

admin είπε...

Ωραία ανάρτηση. Τον βαφτίζω (μωρολογώντας μετ αγνοίας πάντα...) εισηγητή του the lazy point of view. Είναι τόσο πεισματικά ακίνητος γι αυτό νομίζω τόσο διαυγής... Να περάσεις καλά

Αποστόλης Αρτινός είπε...

η πόλη...
η περιπλάνηση...
η μοίρα...

aKanonisti είπε...

Η πιο γλυκειά μελαγχολία...

Eva Stamou είπε...

Υπέροχη ανάρτηση! Η Λισαβόνα είναι από τους πιο αγαπημένους προορισμούς, μου θυμίζει κάτι από την Αθήνα των παιδικών μου χρόνων. Εύχομαι να περάσετε όμορφα!

Ανώνυμος είπε...

άνοιξα τον υπολογιστή κατευθείαν στην ανάρτησή σου- ήταν ό, τι θα' θελα ν' ακούσω αυτή τη στιγμή, λες και με περίμεναν τα λόγια αυτά που διάλεξες...
Το σχόλιό σου για τον Άλβαρο ντε Κάμπος/ Πεσσόα ("...που υποστηρίζει πως ο καλύτερος τρόπος να ταξιδεύεις είναι να αισθάνεσαι , να αισθάνεσαι τα πάντα με όλους τους τρόπους , να αισθάνεσαι τα πάντα υπερβολικά ...") μου θύμισε τους στίχους που τραγουδά ο Θηβαίος "δεν έκανα ταξίδια μακρινά, ταξίδεψε η καρδιά κι αυτό μου φτάνει...".

Πού να πρωτοσταματήσει κανείς;

κοκκινη κισσα είπε...

Ο ποιητής είναι ένας υποκριτής.
Υποκρίνεται τόσο τέλεια
που καταλήγει να προσποιείται ότι είναι πόνος
ο πόνος πού αισθάνεται στ΄αλήθεια.
ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΠΕΣΣΟΑ(Πίσω από τίς Μάσκες).

καλημέρα!

ναυτίλος είπε...

Προς φλήναφο ...
ακινησία...διαύγεια...νωχέλεια...
"να αναβάλλεις τα πάντα , δεν πρέπει ποτέ να κάνεις να κάνεις σήμερα αυτό που μπορείς ν' αφήσεις για αύριο , ούτε και είναι απαραίτητο να κάνεις κάτι , σήμερα ή αύριο".

ναυτίλος είπε...

Προς kioy ...χάρηκα που σου άρεσε η ξενάγηση ... Ευκαιρία τώρα που βγαίνουν τα Άπαντά του στα ελληνικά από τον "Εξάντα" να τον γνωρίσουμε καλύτερα.

ναυτίλος είπε...

Προς roadartist...φυσικά και θα ακολουθήσουν και φωτογραφίες.

ναυτίλος είπε...

Προς eva stamou ... σ' ευχαριστούμε
για τις ευχές , σίγουρα θα είναι όμορφη πόλη...

ναυτίλος είπε...

Προς αποστόλη , ακανόνιστη ... αυτές οι 4 φράσεις εκφράζουν τα συναισθήματά μου όταν ταξιδεύω σε κάποια πόλη.

ναυτίλος είπε...

Προς χριστίνα ... χαίρομαι που σου άρεσε ,σ'ευχαριστώ για τους στίχους του Θηβαίου θα φροντίσω να τ' ακούσω.

ναυτίλος είπε...

Προς κόκκινη κίσσα ...τι να πρωτοπεί κανείς γι' αυτόν που είχε επινοήσει 72 προσωπεία για να καταφέρει να μην υποκρίνεται...

Pellegrina είπε...

Έχω μια αίσθηση για αυτού του είδους τη λογοτεχνία -Πεσόα, Μπόρχες, θα έλεγα και Κάφκα εν μέρει (αν και ο Κάφκα είναι πιο "πολιτικός", άρα πιο κοινωνικός ουσιαστικά)και παρόμοια- ότι είναι ερμητικά α ν τ ρ ι κ ή (με τον ίδιο τρόπο που είναι ερμητικά "γυναικείοι" κάτι ερωτικοί μονολογοι προς "αγαπημένους"): μιλάνε διαρκώς για την "ύπαρξη" (;), την "αναζήτηση ταυτότητας" (νομίζω κυρίως αντρικό χαρακτηριστικό) και το θάνατο , την απεραντοσύνη, τον εαυτό τους μέσα σε αυτή κλπ. Στην ουσία έχουν μια μεγαλομανία, ένα στείρο εγωισμό και μια δυστοκία στην έκφραση συναισθημάτων προς τον συνάνθρωπο. Ομολογώ ότι, με την εξαίρεση των πολύ νέων (στην εφηβεία μου φαίνονται πιο φυσικές τέτοιες αναζητήσεις) με πνίγουν ως προσωπικότητες, τις φοβάμαι και δυσκολέυομαι να νιώσω συμπάθεια. Μου γεννάνε αυτόματα την αντίδραση "ποιος είσαι ρε μεγάλε;" Όσο για την Πορτογαλία δεν έχω πάει, αλλά οι μεσογειακές εικόνες της μου φαίνονται πολύ πιο φιλικές, ζωντανές και ανθρώπινες από τη ματιά αυτού του (καλλιγράφου ασφαλώς) παλαβού με τα 72 (!!!) προσωπεία

υγ: βρίσκω πολύ δημιουργικό και οικολογικό να γίνονται σφουγγαρόπανα τα παιδικά σεντονάκια και το συμβολισμό παιδαριώδη. Αν τον έγραφε νεαρός έλληνας ποιητής οι κριτικοί θα τον χλεύαζαν, φαντάζομαι.

ναυτίλος είπε...

Προς pellegrina ...σεβαστή η άποψή σου(αν κι ο Κάφκα είναι άλλη ιστορία).Διαφωνώ με τα περί μεγαλομανίας του Πεσσόα ... κάθε άλλο . Ωστόσο αυτό που λες περί ανδρικής ματιάς σίγουρα χρήζει διερεύνησης , κάπου πρέπει να έχεις δίκιο σ' αυτό.
Θα επανέλθω ...

Фе́ммe скатале είπε...

Η Λισσαβόνα , ο Νινίνιο δηλαδή είναι ΤΩΡΑ. Κανείς δεν τον αγαπούσε. Ζεις μαζί του, κοιμάσαι μαζί του στο ίδιο μαξιλάρι. Δε χρειάζεται να τον εξερευνήσεις. Του ανοίγεις την πόρτα και σε εξερευνά εκείνος. Σε σώζει απο βέβαιη αυτοκτονία...

http://oulaloum.blogspot.com/2007/06/13-06-07_13.html

Δεν 'εμαθα να βάζω λινκςςςς ποτέ κι ούτε θέλω...

Υ.γ: σ'όλους εκείνους που τον έκαναν μόδα κι "ανησύχησαν" χαρίζω μερικά σάπια κουκούτσια απο δέντρα που δεν υπάρχουν.