Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2008

Σαπφώ






Ἔρoς ...

ἀλγεσί δωρος ...

μυθοπλόκος ...













ὀ μέν γάρ κάλος , εἴς κάλος , ὄσσον ἴδην πέλει ,
ὀ δέ κἄγαθος αὔτικα και κάλος ἔσσεται

ο ωραίος όταν τον κοιτάς τότε φαντάζει ωραίος ,
μον' ο καλός ξανά αν τον δεις , ωραίος θα 'ναι πάντα





Ἔρoς ...

ὀ λυσιμέλης ...











εὖ μέν ἴδμεν οὐ δύνατον γένεσθαι λῷστ’ ὀν’ ἀνθρώπῳι ,
πέδεχην δ’ ἄρασθαι …
τα’ ἐξ’ ἀδοκήτω ...

όμως το ξέρω πως δε γίνεται ποτέ κανείς να ελπίζει
σ' ολάκερη την ευτυχία ,
ένα μικρό μερίδιο να προσδοκάει μονάχα ...
κει που δεν το περιμένει ...








Ἔρoς …

γλυκύπικρον

ἀμάχανον ὄρπετον …














οἱ μέν ἱππήων στρότον οἱ δέ πέσδων
οἱ δε νάων φαῖσ’ ἐπί γᾶν μέλαιναν
ἔμμεναι κάλλιστον , ἔγω δέ κῆν’ ὄττω τις ἔραται


για άλλους στρατός από πεζούς , ιππείς ή πλοία
λένε πως στη μαύρη γη μας έχει αξία
όμως εγώ : κείνο που πιο πολύ αγαπά ο καθένας







Ἔρoς ...
δ’ ἐτίναξε μοι φρένας ,

ὡς ἄνεμος
κατ’ ὄρος δρύσιν
ἐμπέτων












ὁ πλοῦτος ἄνευ ἀρέτας οὐκ ἀσίνης πάροικος
ἀ δ’ ἐξ’ ἀμφοτέρων κράσις δαιμονίαν ἄκραν ἔχει


πλούτος χωρίς την αρετή , συγκάτοικος κακός ,
μα και τα δυο μαζί , άκρα ευδαιμονία







ἀλλά


πᾶ ν τόλματον …













τό θναίσκην κάκον , οἱ θέοι γάρ οὔτω
κεκρίκαισι , θάνον κε γάρ


ο θάνατος κακός , έτσι το κρίναν οι θεοί
αλλιώς θα πέθαιναν κι οι ίδιοι











Σημειώσεις:Οι εικόνες είναι με τη σειρά:α)τοιχογραφία από την Πομπηία "η Ποιήτρια" , β)θραύσμα από αγγείο της κλασικής εποχής με τη Σαπφώ , γ)"Σαπφώ"του Charles Mengin -1877 δ)τοιχογραφία του Ραφαήλ από το Βατικανό με τη Σαπφώ , ε)" η Σαπφώ ξαπλώνει" του Charles Gleyre -1867 στ)"Αλκαίος και Σαπφώ"του Lawrence Alma-Tadema -1881 .

Μετάφραση:αλγεσίδωρος - που βάσανα μοιράζει , μυθοπλόκος - που παραμύθια πλάθει , λυσιμέλης -που σου παραλύει τα μέλη , γλυκύπικρον αμάχανον όρπετον-γλυκόπικρο ανίκητο θεριό ,έρος ετίναξέ μοι ... εμπέτων - σαν άνεμος μου τίναξε ο έρωτας το νου σαν άνεμος που σε βουνό βελανιδιές λυγάει , αλλά παν τόλματον-κι όμως όλα κανείς να τα τολμάει πρέπει . Οι μεταφράσεις είναι του Ελύτη (εκδ. Ίκαρος) , του Δάλλα (εκδ. Άγρα) και του Ναυτίλου .


14 σχόλια:

librarian είπε...

Επ, κάτι έχει συμβεί τώρα τελευταία και δεν εμφανίζονται όλες οι γραμματοσειρές.
Το έπαθα κι εγώ εχτές.
Κάποια γράμματα σου εμφανίζονται κουτάκια...

Ανώνυμος είπε...

Υπέροχο...ιδιαίτερα αυτό: "ο ωραίος όταν τον κοιτάς τότε φαντάζει ωραίος,μον'ο καλός ξανά αν τον δεις,ωραίος θα ΄ναι πάντα".
Τόσο τέλειο και τόσο επίκαιρο!(τουλάχιστον για μένα)
Καλό απόγευμα!

Ανώνυμος είπε...

Να και οι λυρικοί!Ναυτίλο,πολύ όμορφη περιήγηση στον κόσμο της Σαπφούς,επιλογές εξαιρετικές στίχων και εικόνων!
Συνειρμικά, το "κέλομαί σε Γογγύλα',έρχεται να ταράξει τη μνήμη μου.Πολλά φιλιά!

ναυτίλος είπε...

Προς librarian ... σ'ευχαριστώ για την επισήμανση . Το δικό σου ποστ πάντως μια χαρά το διάβαζα . Μήπως δε συμβαίνει σε όλους όσους διαβάζουν την ανάρτηση γιατί πολλοί μου είπαν ότι δεν υπήρχε πρόβλημα . Τώρα την διαβάζεις ;

ναυτίλος είπε...

Προς κωνσταντίνα ... καλή σου μέρα . Πράγματι είναι ωραίο . Η Σαπφώ έχει γράψει υπέροχα ποιήματα , έστω κι αυτά τα αποσπάσματα που διασώθηκαν. Προσπάθησα να επιλέξω αυτά που είχαν έναν αποφθεγματικό χαρακτήρα .

ναυτίλος είπε...

Προς νυχτερινό ... καλή σου μέρα . Με το στίχο που αναφέρεις , σκέφτηκα τα ονόματα που χρησιμοποιεί η Σαπφώ και που αντίθετα με πολλά άλλα αρχαία ονόματα δεν έχουν επιβιώσει στις μέρες μας : Ανακτορία ,Γογγύλα , Κλείδα , Ατθίδα , Μίκα κλπ

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Η ποιήτρια κρατά στο ένα χέρι τις πινακίδες και στο άλλο την γραφίδα ακουμπώντας την άνω άκρη της απαλά στα χείλη.
Η τοιχογραφία της Πομπηίας μεταφέρει από τα βάθη των αιώνων μια τελετουργική χειρονομία που επαναλαμβάνουν οι ποιητές με την ίδια στοχαστική περίσκεψη, λίγο πριν την γραφή. Όταν βλέπουν τις λέξεις να περνούν από μπροστά τους και προσπαθούν να αποφασίσουν…Έρως μανικός; Έρος ετίναξε μοι φρένας…

Νίκος Ε. Νεοκλέους είπε...

Εξαιρετικό! Με εχει ενθουσιάσει! Το έχω βάλει και στο δικό μου μπλοκ

ναυτίλος είπε...

Προς Πόλυ ... έχεις δίκιο , πρόκειται για εξαιρετική εικόνα .

ναυτίλος είπε...

Προς νίκο ... τιμή μου !

Ανώνυμος είπε...

Αλέξη
Προσπάθησα να σου αφήσω το παρακάτω σαν σχόλιο στα υπέροχα ερωτικά της Σαπφούς , μα δυστυχώς δεν τα κατάφερα.Έτσι σου το στέλνω χωριστά. Νομίζω τα λέει όλα.
Χαιρετισμούς
ΓΠ

Ο Σοφοκλής λεει για την Αφροδίτη σ’ ένα χαμένο έργο του (G. Dindorf, Poetarum Scenicorum Graecorum, London 1865, σ. 644, Fr. 678 Στοβαῖος LXIII,6): ἣτοι Κύπρις, οὐ Κύπρις μόνον, ἀλλ’ ἐστί πολλῶν ὀνομάτων ἐπώνυμος, ἔστιν μὲν ᾋδης, ἔστι δ’ ἄφθιτος βία, ἔστιν δὲ λύσσα μαινάς, ἔστι δ΄ ἵμερος ἄκρατος, ἔστ’ οἰμωγμός.
ἐν κείνῃ τό πᾶν,σπουδαῖον, ἡσυχαῖον, ἐς βίαν ἄγον. [...] τὶς οὐχί τῆσδε τῆς θεοῦ βορά; [...] ἄνευ δορός,ἄνευ σιδήρου, πάντα τοι συντέμνεται
Κύπρις τὰ θνητῶν καὶ θεῶν βουλεύματα.

ναυτίλος είπε...

Προς Γ.Π. ... σας ευχαριστώ !Το απόσπασμα είναι έξοχο και μου ήταν παντελώς άγνωστο. Από τα πιο όμορφα κείμενα για τον έρωτα ...

Γεροντοκόρη είπε...

Eleos

Γεροντοκόρη είπε...

Eleos