Κυριακή 15 Φεβρουαρίου 2009

Άρης Αλεξάνδρου





ΦΡΟΝΤΙΣΕ

Φρόντισε οι στίχοι σου να σπονδυλωθούν
με τις αρθρώσεις των σκληρών των συγκεκριμένων λέξεων
Πάσχισε νάναι προεκτάσεις της πραγματικότητας
όπως κάθε δάχτυλο είναι μια προέκταση στο δεξί σου χέρι.
Έτσι μονάχα θα μπορέσουν σαν την παλάμη του γιατρού
να συνεφέρουν με χαστούκια
όσους λιποθύμησαν
μπροστά στο άδειο πρόσωπό τους.



ΤΟ ΜΑΧΑΙΡΙ

Όπως αργεί τ' ατσάλι να γίνει κοφτερό και χρήσιμο μαχαίρι
έτσι αργούν κ' οι λέξεις ν' ακονιστούν σε λόγο.
Στο μεταξύ
όσο δουλεύεις στον τροχό
πρόσεχε μην παρασυρθείς
μην ξιπαστείς
απ' τη λαμπρή αλληλουχία των σπινθήρων.
Σκοπός σου εσένα το μαχαίρι.




Σημείωση: "Σύντροφε ανακριτά, σπεύδω πρώτα απ' όλα να σας εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για το χαρτί, το μελάνι και την πένα που μου στείλατε με τον δεσμοφύλακα..." η εναρκτήρια πρόταση από το μυθιστόρημά του "Το κιβώτιο" (10/10) .
Τα ποιήματα ανήκουν στη συλλογή "Ευθύτης οδών" και είναι από τη συγκεντρωτική έκδοση "Ποιήματα (1941-1974)", εκδ. Καστανιώτης. Ο πίνακας είναι του Ρενέ Μαγκρίτ (Reproduction interdite, 1937). Η ανάρτηση αφιερώνεται στον Γιάννη Ζελιαναίο.

31 σχόλια:

Καλλιόπη είπε...

ομολογώ πως το μαχαίρι μου άρεσε πιο πολύ
μάλλον μου πάει πιο πολύ!

Ανώνυμος είπε...

Πολύ όμορφη ανάρτηση...
Ιδιαίτερα κι εμένα μου αρέσει το μαχαίρι,αλλά και το άλλο είναι υπέροχο!

librarian είπε...

Όπως αργεί τ' ατσάλι να γίνει κοφτερό και χρήσιμο μαχαίρι
έτσι αργούν κ' οι λέξεις ν' ακονιστούν σε λόγο.

Σκοπός μου εμένα ο λόγος!

Κι αλήθεια φροντίζω αλλά δύσκολο οι στίχοι να σπονδυλωθούν.

Κι ο πίνακας έξυπνος.

Κι ό,τι αφιερώνεται κάπου σαν δια μαγείας να γίνεται ομορφότερο.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΕΛΙΑΝΑΙΟΣ είπε...

Υπέροχα ποιήματα και τα δύο!
Με συγκίνησες φίλε Ναυτίλε!
Σ' ευχαριστώ.

ναυτίλος είπε...

Προς Καλλιόπη, Κωσταντίνα, librarian...
Χαίρομαι πολύ που σας άρεσε. Καλό σας βράδυ.

ναυτίλος είπε...

Προς Γιάννη...
Χαίρομαι που σου άρεσαν. Τα τελευταία σου ποιήματα μου έδωσαν το έναυσμα γι αυτήν την ανάρτηση.

βαγγελης ιντζιδης είπε...

με το μαχαίρι και τη λέξη
το μαχαίρι ή τη λέξη
ή και κάθε λέξη να είναι μαχαίρι
όπως και να διαβάσει κανείς
τα ποιήματα ποιητικής του ΄Αρη Αλεξάνδρου (μια αγαπημένη θολή εικόνα της παιδικής μου ηλικίας) είναι πάντα ποιήματα πολιτικής
μαζί με εκείνο το βιβλίο του 'Έξω από τα δόντια"...
μνήμες ακόμη παρούσες
όπως η ιστορία
Ευχαριστούμε τους ναυτίλους
Βαγγέλης Ι.

Ελένη Λιντζαροπούλου είπε...

Nautilus…
Συγκίνηση και ταξίδι στα χρόνια της πρώτης νιότης.
Τότε που ψάχναμε να βρούμε τα "πώς", τα "τι" και τα "γιατί" των λογοτεχνικών και πολιτικών μας προβληματισμών.

Να είσαι καλά.

ναυτίλος είπε...

Προς Βαγγέλη...προσωπικά τον Αλεξάνδρου τον ανακάλυψα αρκετά αργά αλλά πέρα από τα ποιήματα ήθους και τις μεταφράσεις του , αυτό που με εντυπωσίασε ήταν το μυθιστόρημά του , που επίσης ανακάλυψα αργά.

ναυτίλος είπε...

Προς big mama... εγώ πάντως ακόμη ψάχνω...
Καλή σου μέρα !

Ελένη Λιντζαροπούλου είπε...

Ως προς τα πολιτικά "πως" "τι" και "γιατί"...τραβάω τα μαλλιά μου...
Οι λογοτεχνικοί προβληματισμοί δεν μπορούν να πάψουν. Έχουν δημιουργήσει εξάρτηση.

Καλημέρα και σ'εσένα

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Αυτή η σπουδή στα δάχτυλα…Οι στίχοι σπονδυλωμένοι στα δάχτυλα. Στίχοι που αγγίζουν, που μπερδεύουν, δένουν και λύνουν, που μετράνε, που δείχνουν, που στολίζονται με δαχτυλίδια, που δεσμεύονται με βέρες, που ψηλαφούν, που συνεφέρνουν όσους λιποθυμούν.

Διαβάστε το ένατο ποίημα από τα «Ανεπίδοτα γράμματα»:

«Μας παίρνουν τον Κωστή για το στρατοδικείο.
Τα δάχτυλά του
μπερδεύονται και δένονται στους κόμπους.
Δε λέει ακόμα να αποχωριστεί τις δυο κουβέρτες
δεν το αποφάσισε ακόμα
να μας αφήσει τα άχερα.

«Συνηθισμένα πράματα. Μια μεταγωγή.
Όχι, μια δεύτερη ξαδέρφη μου.
Πέστε της πως θυμάμαι. Πάντα θα θυμάμαι».

Ένιωσα τη βέρα στο μεσιανό του δάχτυλο.
Πρώτη φορά μού παίρνανε
τόσο χρυσάφι μέσα από τα χέρια.»

ναυτίλος είπε...

Προς Πόλυ...Έχεις απόλυτο δίκιο , άλλωστε τα δάχτυλα αν δεν απατώμαι μονοπωλούν το ενδιαφέρον κι άλλων ποιητών.
Και η αίσθηση της αφής , πάντα πίστευα πως είναι η πιο παραγνωρισμένη απ'όλες .Ιεραρχικά ,σχεδόν όλοι, θα της δίναμε την πέμπτη θέση...

κοπρόγατα είπε...

πολύ σοφό το "μαχαίρι" δεν το είχα διαβάσει, με αγγιξε. Ομολογώ οτι μου θύμησε (ως προς το νόημα) το ποίημα του Καβάφη "όσο μπορείς" τι λές?

ναυτίλος είπε...

Προς κοπρόγατα ... πράγματι είναι επηρεασμένος από τον Καβάφη κι όχι μόνο σ' αυτό το ποίημα του αλλά και σε πολλά άλλα . Μόνο που τα ποιήματά του θέλουν προσοχή γιατί... κόβουν .

Babis Dermitzakis είπε...

Το κιβώτιο, το κιβώτιο, το κιβώτιο είναι σταθμός.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Συμφωνώ απολύτως. Το 1977 νομίζω το διάβασα. Τότε ήταν που κυκλοφορούσε και το διπλό βιβλίο του Δ. Χατζή.

Μεγαλειώδες.

Στην εποχή της μεγάλης πολιτικοποιησης είχαμε εν τούτοις το κριτήριο - το ένστικτο - να αναγνωρίσουμε ένα αριστούργημα.

Pellegrina είπε...

Ποιητής που τόνισε ιδιαίτερα την αφή είναι ο Σεφέρης. Το μοτίβο σε διάφορες διατυπώσεις επαναλαμβάνεται σε πολλά ποιήματα.

(αν ανοίξετε τον τόμο με τα "ποιήματα" θα βρείτε πάρα πολλά,αφή, δαχτυλα, αγγιγμα κλπ)

Κάποτε σου ειχα υποσχεθεί μια σύγκριση Αλεξάνδρου - Ντανίλο κις και θα την κάνω αλλά όχι τώρα (θα σουε ρθει ουρανοκατέβατο σε κανένα άλλο π[οστ) Τώρα το μυαλό είναι αλλού, δεν μπορεί να ασχοληθεί με αυτή τη σουρεάλ βαρβαρότητα (ορίστε, να ένα πρώτο κοινό!)!

Το μαχαίρι είναι εξώφθαλμα φαλλικό σύμβολο σε συνδυασμό με βία. (οι ψυχαναλυτικές ερμηνείες έρχονται εκ των υστέρων. Το πρώτο του μυθιστόρημα λεγόταν "Μαχαίρι στην μπότα" και έπρεπε ν απεράσουν χρόνια για ν αντιληφθώ αιφνιδίως το συμβολισμό του συνδυασμού, αφού πρωτα διαπίστωσα ότι το σύμβολο επαναλήφθηκε στην πρωτη κιόλας φράση του δεύτερου μυθιστορήματός μου!)

Σόρι για την περιαυτολογία. Απλώς είναι πολύ αυθόρμητη, μη με παόρνετε σοβαρά!

βαγγελης ιντζιδης είπε...

Το κιβώτιο
θυμάμαι ακόμη το σεμινάριο της Λίζυς Τσιριμώκου και τη συνανάγνωση Κιβωτίου και Δίκης του Κάφκα
Το κιβώτιο, η κατοικία των συγγραφέων
β.

ναυτίλος είπε...

Προς Μπάμπη, Πόλυ,Πελεγκρίνα, Βαγγέλη... συμφωνώ ...το κιβώτιο είναι κορυφή . Το διάβασα πριν από 3 χρόνια και ανυπομονώ να το ξαναδιαβάσω.

Pellegrina είπε...

Το πρώτο ΜΟΥ μυθιστόρημα...

Χριστίνα Παπαγγελή είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Χριστίνα Παπαγγελή είπε...

Επειδή βλέπω ότι σ' όλους άρεσε το "Μαχαίρι" για τον ...κοφτερό του λόγο (αχ, που λείπει τόσο στην εποχή μας), να θυμίσω μια από τις πρώτες σου -νομίζω- αναρτήσεις, ναυτίλε, που μου άρεσε πολύ και έχει θέμα τα "κοφτερά λόγια". Η διεύθυνση είναι http://alexis-chryssanthie.blogspot.com/2008/02/blog-post_12.html, ο τίτλος "Εκεκτικές συγγένειες".

Όσο για το "Κιβώτιο" που κι εγώ το θεωρώ κορυφαίο, μου' κανε εντύπωση το σχόλιο του Βαγγέλη. Αν μπορείς Βαγγέλη πες μας περισσότερα για το σεμινάριο της Τσιριμώκου.

Γιωργος Κεντρωτης είπε...

Είναι ο μεγαλύτερος έλληνας μυθιστορηματογράφος - ένα μεν, λιοντάρι δε. Όσο για μεταφραστής... ΜΕΓΑΣ!

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Παραπέμπω στο ιστολόγιο της κυρίας Κώττη (εαρινή συμφωνία) για το βιβλίο της Κατερίνας Καμπάνη

Άρης Αλεξάνδρου ο παππούς μου .

Δεν βρίσκω την έκδοση του 1977 για να το επαληθεύσω, αλλά μια και αναφέρθηκε ο Άρης Αλεξάνδρου ως μεταφραστής (του Ντοστογιέφσκι), νομίζω ο Παύλος Ζάννας, ο μεταφραστής του Προυστ, αναφέρει (διορθώστε με) σε ένα σχόλιο στο οπισθόφυλλο : «μετά Το κιβώτιο ο λόγος του Προυστ δεν παραμένει αμετάφραστος».

Το τι σήμαινε αυτό το κατάλαβα πολύ αργότερα…

Pellegrina είπε...

Μου εξηγείτε τη σχέση Αλεξάνδρου και Προυστ;

ναυτίλος είπε...

Προς Γιώργο...έχεις δίκιο. Πάντως σαν μεταφραστή δεν μπορώ να τον κρίνω , τουλάχιστον από τα ρώσικα καθώς δεν τα κατέχω.

ναυτίλος είπε...

Προς Χριστινα... σ'ευχαριστώ που μου θύμισες εκείνη την ανάρτηση , την είχα ξεχάσει.

ναυτίλος είπε...

Προς Πόλυ... το βιβλίο που με έκανε να προσεγγίσω καλύτερα το έργο του Αλεξάνδρου ήταν του Δημητρη Ραυτόπουλου:Αρης Αλεξάνδρου ο εξόριστος.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Τι ήθελα και έγραφα «τώρα κατάλαβα» αφού δεν είμαι σίγουρη – απλά νομίζω - τι είπε ο Παύλος Ζάννας, ο μεταφραστής του Προυστ…

Νομίζω, να σας πω δηλαδή τι κατάλαβα – μην περιμένετε συνανάγνωση Προυστ/Αλεξανδρου, όχι μόνο γιατί δεν έχω «το κιβώτιο» – το έχω χάσει σύντροφε ανακριτά – θυμάμαι όμως ένα κείμενο με εγκιβωτισμούς και δευτερεύουσες προτάσεις, που δεν έβρισκες πουθενά την τελεία, που συστρεφόταν αριστοτεχνικά προσπαθώντας να αφηγηθεί, να θ υ μ η θ ε ί και να σ υ γ κ α λ ύ ψ ε ι το τι είχε γίνει σε αυτή την αποστολή.

Θα έλεγες, αν ήσουν ο μεταφραστής της αναζήτησης του χαμένου χρόνου, ότι σου έδινε τη δομή, και τις κινήσεις της ροής της γλώσσας που νόμιζες ότι δεν υπήρχαν στα ελληνικά.

Πόλυ Χατζημανωλάκη είπε...

Ναυτίλε,

στο λινκ που έβαλα αναφέρεται το βιβλίο του Ραυτόπουλου και έκθειάζεται.

Κι αυτό στη λίστα μας...