"Δεν υπάρχουν υποκείμενα... κάθε υποκείμενο είναι εκπρόσωπος ενός ολόκληρου είδους".
Γκαίτε
"Οι Μπούντενμπροκς" είναι η ιστορία μιας ισχυρής και παραδοσιακής οικογένειας της Λυβέκης, που αρχίζει στα 1835 με τον γέρο Γιόχαν Μπούντενμπροκ και τελειώνει με τον Χάννο, τον δισέγγονό του στα 1877. Στην ουσία όμως η αφήγηση επικεντρώνεται στα τρία εγγόνια του Γιόχαν: τον Τόμας, που αναλαμβάνει τα ηνία της εμπορικής φίρμας της οικογένειας, τον Κρίστιαν και την Τόνυ. Ο Τόμας Μαν μας περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια την οικονομική, τη φυσική και την πνευματική παρακμή τους. Παρόλο που θεωρητικά είχαν όλες τις δυνατότητες να ευτυχήσουν κανείς τους δεν τα κατάφερε. Ούτε αυτοί που θυσίασαν τις επιθυμίες τους για χάρη του ονόματος που έφεραν αλλά ούτε αυτοί που δεν το έκαναν. Θα έλεγε κανείς ότι τους εμπόδιζε μια ανώτερη δύναμη ή μάλλον γιατί, σε τελευταία ανάλυση, η παρακμή ενός ατόμου είναι συνέπεια μιας κοινωνικής και ιστορικής παρακμής καθώς αντιστοιχεί στην αντικειμενική πραγματικότητα. Όλες οι προσπάθειες του Τόμας Μπούντενμπροκ, τέκνου μιας άλλης εποχής, να προσαρμοσθεί στα νέα δεδομένα της οικονομικής ανάπτυξης είναι μάταιες και τον οδηγούν σε αδιέξοδο. Η εποχή των οικογενειακών εταιριών με ηθικούς κώδικες και μέριμνα για τα κοινά είχε παρέλθει. Οι πολίτες της Βασίλισσας του Χάνζε, της πόλης-κράτους Λυβέκης, έδιναν τη θέση τους στους αδίστακτους Γερμανούς αστούς του τέλους του 19ου αιώνα.
Τι το κοινό έχουν μυθιστορήματα σαν το Paradiso του Λίμα, το Middlemarch της Έλιοτ, το Μόμπυ Ντικ του Μέλβιλ, τον Οδυσσέα του Τζόυς, το Θάνατο του Βιργιλίου του Μπροχ, το Ζοφερό οίκο του Ντίκενς και τους Μπούντενμπροκς του Μαν; Η προφανής απάντηση είναι ότι πιάνουν απίστευτο χώρο σε μια βιβλιοθήκη αφού ξεπερνούν τις 800 σελίδες το καθένα, είναι υπεύθυνα για τη μη αναστρέψιμη κυρτότητα των ραφιών της καθώς και για την γκρίνια που προκαλεί η έλλειψη ελεύθερου χώρου στο σπίτι ενός βιβλιόφιλου...
Πάντα αναρωτιόμουνα γιατί τα περισσότερα μυθιστορήματα απ' αυτά που θεωρούνται αριστουργήματα είναι τόσο ογκώδη, λες και η ποιότητά τους εξαρτάται από την ποσότητα των λέξεων που περιέχουν. Ενώ το λιλιπούτειο Πέδρο Πάραμο, δεκάρι με τα όλα του, που βρίσκεται απομονωμένο σε κάποια αδιευκρίνιστη γωνιά της βιβλιοθήκης μου, θα έδειχνε τόσο λίγο πλάι τους. Μήπως γιατί η περιπλάνηση σε ένα δάσος μου φαίνεται πιο γοητευτική από μια βόλτα σε έναν κήπο, όσο εξαίσιος κι αν είναι αυτός; Ή μήπως γιατί με έλκουν τα μυθιστορήματα-εγκυκλοπαίδειες, στα οποία προσδοκώ να βρω απαντήσεις για ένα σωρό ερωτήματα;
Πάντα αναρωτιόμουνα γιατί τα περισσότερα μυθιστορήματα απ' αυτά που θεωρούνται αριστουργήματα είναι τόσο ογκώδη, λες και η ποιότητά τους εξαρτάται από την ποσότητα των λέξεων που περιέχουν. Ενώ το λιλιπούτειο Πέδρο Πάραμο, δεκάρι με τα όλα του, που βρίσκεται απομονωμένο σε κάποια αδιευκρίνιστη γωνιά της βιβλιοθήκης μου, θα έδειχνε τόσο λίγο πλάι τους. Μήπως γιατί η περιπλάνηση σε ένα δάσος μου φαίνεται πιο γοητευτική από μια βόλτα σε έναν κήπο, όσο εξαίσιος κι αν είναι αυτός; Ή μήπως γιατί με έλκουν τα μυθιστορήματα-εγκυκλοπαίδειες, στα οποία προσδοκώ να βρω απαντήσεις για ένα σωρό ερωτήματα;
"Οι Μπούντενμπροκς" είναι η ιστορία μιας ισχυρής και παραδοσιακής οικογένειας της Λυβέκης, που αρχίζει στα 1835 με τον γέρο Γιόχαν Μπούντενμπροκ και τελειώνει με τον Χάννο, τον δισέγγονό του στα 1877. Στην ουσία όμως η αφήγηση επικεντρώνεται στα τρία εγγόνια του Γιόχαν: τον Τόμας, που αναλαμβάνει τα ηνία της εμπορικής φίρμας της οικογένειας, τον Κρίστιαν και την Τόνυ. Ο Τόμας Μαν μας περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια την οικονομική, τη φυσική και την πνευματική παρακμή τους. Παρόλο που θεωρητικά είχαν όλες τις δυνατότητες να ευτυχήσουν κανείς τους δεν τα κατάφερε. Ούτε αυτοί που θυσίασαν τις επιθυμίες τους για χάρη του ονόματος που έφεραν αλλά ούτε αυτοί που δεν το έκαναν. Θα έλεγε κανείς ότι τους εμπόδιζε μια ανώτερη δύναμη ή μάλλον γιατί, σε τελευταία ανάλυση, η παρακμή ενός ατόμου είναι συνέπεια μιας κοινωνικής και ιστορικής παρακμής καθώς αντιστοιχεί στην αντικειμενική πραγματικότητα. Όλες οι προσπάθειες του Τόμας Μπούντενμπροκ, τέκνου μιας άλλης εποχής, να προσαρμοσθεί στα νέα δεδομένα της οικονομικής ανάπτυξης είναι μάταιες και τον οδηγούν σε αδιέξοδο. Η εποχή των οικογενειακών εταιριών με ηθικούς κώδικες και μέριμνα για τα κοινά είχε παρέλθει. Οι πολίτες της Βασίλισσας του Χάνζε, της πόλης-κράτους Λυβέκης, έδιναν τη θέση τους στους αδίστακτους Γερμανούς αστούς του τέλους του 19ου αιώνα.
"Εμείς, αγαπημένη μου κόρη, δεν γεννηθήκαμε γι' αυτό που, μυωπικά βλέποντας, θεωρούμε ότι αποτελεί τη δική μας, μικρή, προσωπική ευτυχία, γιατί δεν είμαστε ξεκομμένα, ανεξάρτητα, μεμονωμένα όντα που υπάρχουν μόνο για τον εαυτό τους, αλλά οι κρίκοι μιας αλυσίδας, και θα ήταν αδιανόητη η ύπαρξή μας, αυτή η μορφή ύπαρξής μας, δίχως τη σειρά όλων εκείνων που προηγήθηκαν και που μας έδειξαν το δρόμο, ακολουθώντας κι αυτοί με τη σειρά τους μια δοκιμασμένη και άξια σεβασμού παράδοση με αυστηρότητα και δίχως παρεκκλίσεις".
Ο Τόμας Μαν, γόνος μιας αντίστοιχης οικογένειας της Λυβέκης, χρησιμοποιώντας τον ρεαλισμό του ως "καθρέφτη της ζωής", μας παραδίδει μοναδικά πορτρέτα χαρακτήρων συνθέτοντας μια ολοζώντανη τοιχογραφία εκείνης της εποχής. Όλα κυλούν τόσο φυσικά, τόσο αβίαστα, που έχεις την αίσθηση ότι τίποτα δε θα μπορούσε να είχε εξελιχθεί διαφορετικά. Ανεκπλήρωτοι έρωτες, αμέτρητοι συμβιβασμοί χάριν του καθήκοντος και της οικογενειακής φίρμας και οικογενειακές συγκρούσεις περιγράφονται χωρίς την παραμικρή παραχώρηση στο ρομαντισμό ή στην κοινοτοπία.
Το κύριο αφηγηματικό όπλο του Μαν είναι η λεπτή του ειρωνεία. Μια ειρωνεία μοναδική, που λειτουργεί ως φίλτρο μέσα απ' το οποίο περνάει όλη του η αφήγηση. Έτσι ο Γερμανός δημιουργός καταφέρνει να διατηρεί αποστάσεις απ' όλους τους χαρακτήρες του, ενισχύοντας την αντικειμενικότητα της αφήγησης ενώ ο αναγνώστης τους γνωρίζει μέσα από τις αντιφάσεις τους. Δεν υπάρχουν θετικοί ή αρνητικοί χαρακτήρες. Όλοι τους είναι απλά άνθρωποι.
"Οι Μπούντενμπροκς" είναι για μένα ο ορισμός του μυθιστορήματος. Στέρεο, ακλόνητο, κλασικό σαν τα παλιά κτήρια της Λυβέκης. Φτιαγμένο να διαρκέσει αιώνια. Ο Φώκνερ το είχε χαρακτηρίσει ως το σπουδαιότερο μυθιστόρημα του 20ού αιώνα. Γνωρίζοντας όμως και την μάλλον αντίθετη άποψή του για τον "Οδυσσέα" θα αναφωνούσα: Ζήτω ο ορισμός αλλά ζήτω και η εξαίρεσή του!
"_Μα τι τρέχει Τομ; Θα 'πρεπε να ήσουν χαρούμενος! Όλα πάνε καλά. Εδώ σεργιανάμε στον κήπο σου και όλα μοσχοβολάνε. Εκεί είναι το καινούριο σπίτι σου, ένα σπίτι όνειρο. Όλα αυτά εσύ τα κατάφερες...
_Ναι, είναι σχεδόν παραπάνω απ' όσο πρέπει ωραίο, Τόνυ. Μού δίνει μεγάλη χαρά η προοπτική όλων αυτών, όμως η προκαταβολική αυτή χαρά ήταν, όπως πάντα, το καλύτερο, γιατί το καλό έρχεται πάντα πολύ αργά, ολοκληρώνεται πάντα πολύ αργά, όταν πια δεν μπορείς να το χαρείς σωστά... Τι είναι επιτυχία; Μια μυστική, απερίγραπτη δύναμη, περίσκεψη, ετοιμότητα... η συνείδηση ότι ασκώ απλά και μόνο με την ύπαρξή μου κάποια πίεση στις κινήσεις της ζωής γύρω μου... Η πίστη ότι χειραγωγείται η ζωή προς όφελός μου... Ευτυχία και επιτυχία βρίσκονται μέσα μας. Πρέπει να τις κρατήσουμε:γερά, βαθιά... Βλέπεις, Τόνυ... Ξέρω ότι συχνά τα εξωτερικά, ορατά και απτά γνωρίσματα και σύμβολα της ευτυχίας και της ανόδου εμφανίζονται τότε όταν στην πραγματικότητα έχουν πάρει όλα πάλι την κατιούσα. Αυτά τα εξωτερικά γνωρίσματα χρειάζονται χρόνο μέχρι να φτάσουν, όπως το φως ενός αστεριού σαν κι αυτά κει ψηλά, που δεν ξέρουμε, όταν ακτινοβολεί φωτεινότατο, αν ετοιμάζεται να σβήσει ή αν είναι ήδη σβησμένο..."
Σημειώσεις: Ο Τόμας Μαν τελείωσε το έργο το 1900 ενώ ήταν μόλις 25 ετών. Ο υπότιτλος του βιβλίου είναι "Η παρακμή μιας οικογένειας". Η πρώτη φωτογραφία είναι από την ιστορική πόλη Λυβέκη (Λύμπεκ), που την ονόμαζαν και Βασίλισσα του Χάνζε και είναι χτισμένη πάνω σ' ένα νησάκι στις εκβολές του ποταμού Τράβε στην Βαλτική. Επίσης είναι ο επόμενος προορισμός του Ναυτίλου. Το σπίτι στη φωτογραφία είναι το πατρικό του Τόμας Μαν στην πόλη, που εγκατέλειψε στα 1893, μετά τον πρόωρο θάνατο του πατέρα του και τη διάλυση της εκατόχρονης εμπορικής εταιρίας. Η έκφραση "καθρέφτης ζωής" για τον ρεαλισμό του Τόμας Μαν ανήκει στον Γκέοργκ Λούκατς. Για την μη αναστρέψιμη κυρτότητα των ραφιών της βιβλιοθήκης βλέπε το επιστημονικό άρθρο του Χ. Γιαννακόπουλου (μπλογκ: ημερολόγιο ανάγνωσης, 12-1ο-2009): Για μια χωρική ανωμαλία στη Βιβλιοθήκη. Ο πίνακας στο τέλος είναι της Nomad Sandra Hansen εμπνευσμένος από το Λύμπεκ.(20/20)
19 σχόλια:
Πλήρες μυθιστόρημα,μεγαλόπνοο.Ένα πραγματικό αριστούργημα.Πολύ καλά κάνεις και παρουσιάζεις τέτοια βιβλία γιά να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεώτεροι,χα,χα.
Πάντως το ερώτημα περί όγκου και αξίας είναι θεμελιώδες αν και τελικά όπως το σκέφτομαι,τα «μεγάλα έργα» που είχαν και μεγάλο όγκο ήταν γνώρισμα του 19ου (οπότε δημοσιεύονταν σε συνέχειες σε περιοδικά)και του πρώτου μισού του 20ου αιώνα χωρίς να λείπουν οι εξαιρέσεις. Άπό το 1960 και μετά βρίσκουμε μεγαλειώδη μυθιστορήματα μικρότερου όγκου ενώ αντιθέτως αυτά που έχουν μεγαλύτερο όγκο μάλλον υποχωρούν σε ποιότητα - αναρωτιέμαι εάν οφείλεται στον «ξέφρενο ρυθμό» της εποχής και στην έλλειψη ποιοτικού χρόνου. Βεβαίως αυτή η σκέψη εάν επεκταθεί μπορεί να οδηγήση στην αναμονή κάποιου λογοτεχνικού αριστουργήματος γραμμένου σε SMS ή στο Twitter.
Προς λιμπρόφιλο...
O tempora, o mores...
Μάλλον έχεις δίκιο, τα τελευταία χρόνια σπάνια θα βρεις ογκώδες μυθιστόρημα που να το θεωρήσεις αριστουργηματικό. Βέβαια το τελευταίο έργο του Μπολάνιο, το ημιτελές "2666" είναι τεράστιο και νομίζω ότι και οι "Άγριοι Ντετέκτιβ" (τους ετοιμάζει ο Καστανιώτης) πρέπει να είναι μάλλον πολυσέλιδο.
Το 2666 είναι πάνω από 1000 σελίδες.Δεν ξέρω βεβαια αν ο Μπολάνιο θα είναι το ίδιο καλός και σε μεγάλη φόρμα.Υπάρχουν κάποια πολύ ογκώδη τα τελευταία χρόνια που είναι καταπληκτικά,δεν ξέρω αν είναι «αριστουργήματα» και αν μείνουν κλασσικά όπως τα παλαιότερα που αναφέρεις στο ποστ σου. «Οι Διορθώσεις» του Φράνζεν, το «Βάλτενμπεργκ» του Καντούρ ή ακόμα και το «Κουρδιστό πουλί» του Μουρακάμι και άλλα που δεν μου έρχονται τώρα στο μυαλό.
Τι θα μείνει από αυτά άραγε;
Πάντως το ογκώδες μυθιστόρημα παραμένει δημοφιλές και οι εκδότες το ζητούν επίμονα από τους συγγραφείς άρα αυτό κάτι λέει για τις αναγνωστικές προτιμήσεις.
Οι Μπούντερμπροκς ήταν ένα από τα πρώτα μεγάλα(με τη διττή σημασία) μυθιστορήματα που διάβασα! Εξόχως σημαντικό έργο!Πραγαμτικό αριστούργημα! Ωστόσο,μπροστά σε τέτοιες μεγαλειώδεις κατασκευές,αισθανόμουν και συνεχίζω να αισθάνομαι μια κάποια αμηχανία.Αρχικά,με απωθεί η έκτασή τους! Αυτός ο τεράστιος όγκος σελίδων,μια κατολίσθηση λέξεων,προτάσεων,ηρώων,που απειλεί να σε συντρίψει.Νιώθω πάντα πιο άνετα με τις μικρές φόρμες και όχι γιατί βαριέμαι την ανάγνωση.Απλώς το τεράστιο μέγεθος ενός αναγνώσματος συνδέεται αυτομάτως στο μυαλό μου με κάτι το μεγαλόσχημα επικό,κάτι ακαδημαϊκό και απρόσιτο,που δε μου ταιριάζει(θα μου πείτε,ο "Οδυσσέας" ακαδημαϊκός είναι; Πάσο,αλλά ως επι το πλείστον...).Φυσικά είμαι σε θέση να ανγνωρίζω το μεγαλείο ενός Μαν,αλλά νιώθω να πλακώνομαι κάτω από το βάρος της συλλογικότητας,των ιδεών,της καταρρέουσας "εποχής".Ενώ στη Γουλφ για παράδειγμα,κινούμαι σαν έντομο ανάμεσα στα εξαίσια άνθη της,στις ποικολόχρωμές της φράσεις και στους πολύρρυθμους ήχους της.Ο Σαρτρ,στο δοκίμιό του για τον Ζενέ,έχει γράψει: "Υπάρχουν βιβλία που απευθύνονται στον καθένα μας και που νιώθουμε πως είμαστε ο όχλος όταν εισχωρούμε σ' αυτά.Τα βιβλία του Ζενέ μοιάζουν με μπορντέλα όπου γλιστράς από μια μισάνοιχτη πόρτα κι εύχεσαι να μη συναντήσεις κανέναν.Κι όταν είσαι μέσα,είσαι ολομόναχος.Κι όμως,απ'αυτήν την άρνηση της καθολικότητας είναι που ξεπηδάει η καθολικότητά τους".Προς Θεού,δεν συγκρίνω τον Μαν με τον Ζενέ,απλώς δηλώνω ανενδοίαστα λάτρης των...μπορντέλων.
Κι εγώ χαίρομαι που βλέπω ανάρτηση για αυτό το βιβλίο, αν και ο Μαν καταφέρνει πάντα κάπως να μου ρίχνει τη διάθεση. Είναι πάντως τα βιβλία του από αυτά που δεν ξεχνάς πως τα διάβασες, κι αυτό δεν έχει να κάνει με τον όγκο τους (θέλω να πιστεύω).
...αλλά εγώ έχω ένα ερώτημα: γιατί ο συγγραφέας να προτιμήσει ένα μεγάλο σε όγκο έργο από πολλά μικρότερα; (θεωρώ αυτονόητο ότι ένα μεγάλο, και ως προς την αφήγηση και ως προς όσα "θέλει να πει", μπορεί πάντα να "σπάσει" σε μικρότερα. (Δεν αναφέρομαι στα "διασκεδαστικής" πλοκής. τύπου Νταν Μπράουν, που κι αυτά ωστόσο θα μπορούσαν να τεμαχιστούν νομίζω, έχουν επί μέρους ιστορίες)
Γιατί λοιπόν να το προτιμήσει;
(εγώ αλήθεια δεν ξέρω, Εσείς οι σοφοί, καμιά προταση;)
υγ: στα καθ' ημάς περίπτωση είναι η Ζατέλλη. Αν ήταν πιο μικρά δεν θα ήταν καλύτερα; Μήπως είναι και θέμα χαρακτήρα του δημιουργού; (ρέπει προς το "μεγαλείο", ας πούμε;) Μήπως είναι θέμα δομής εγκεφάλου, νευροβιολογικό δηλαδή;
Προς ετερώνυμο... καλό και το "μπορντέλο", καλό και το "παρθεναγωγείο"...
Προς Κατερίνα... έτσι είναι ποτέ δεν ξέχασα ποτέ ούτε το Θάνατο στη Βενετία ούτε το Μαγικό βουνό. Ξέχασα λιγάκι το Τόνιο Κρέγκερ και ακόμα δεν έχω διαβάσει τον Δόκτορα Φάουστους...
Προς πελεγκρίνα... δεν έχω γνώμη για την Ζατέλη αλλά για τον Μαν δεν πιστεύω ότι θα μπορούσε να λείπει ούτε μια σελίδα από το βιβλίο αυτό. Πώς αλλιώς θα μπορούσε να αναπτύξει μια ολόκληρη εποχή ΄γύρω από 4 γενιές, με ιστορικές και οικονομικές αναφορές και να σκιαγραφήσει τόσους χαρακτήρες από διάφορες κοινωνικές τάξεις δείχνοντας αυτές που έχουν ήδη παρακμάσει (παλαιά αριστοκρατία γαιοκτημόνων) , αυτές που άρχίζουν να παρακμάζουν κι αυτές που βρίσκονται στην αρχή της ακμής τους; Προσωπικά οι 800 σελίδες μου φάνηκαν και λίγες για ένα τόσο φιλόδοξο έργο, το οποίο δεν μου έδωσε ποτέ την εντύπωση ότι κάνει την παραμικρή κοιλιά!
Είναι ένα βιβλίο που πάντα ήθελα να διαβάσω, και οι πολλές του σελίδες είναι για μένα μάλλον πλεονέκτημα... Μου έχει δοθεί ωστόσο η αίσθηση, και μάλλον την ενέτεινε η παρουσίασή σου, ότι δεν ξεφεύγει από την προδιαγεγραμμένη τροχιά του νατουραλιστικού μυθιστορήματος, όπου οι ήρωες είναι παγιδευμένοι και καθορισμένοι από τις συνθήκες. Προσωπικά αυτό με απωθεί συναισθηματικά και μένει η περιέργεια και το ενδιαφέρον για την εποχή, τις ιστορικές συνθήκες κλπ. Μένει επίσης το υπέροχο ύφος του Μαν.
Αυτό που μ' εντυπωσίασε πάντως πολύ είναι οι φωτογραφίες. Πάντα πετυχάινεις ναυτίλε να επενδύεις "εικαστικά" τα ποστ σου και να μεταφέρεις την ατμόσφαιρα με χρώματα.
Χριστίνα, είμαι βέβαιος πως δε θα το μετανιώσεις όταν το διαβάσεις.Και για μένα πάντως είναι πλεονέκτημα οι πολλές σελίδες όταν στην πρώτη απ' αυτές υπάρχει ένα όνομα που το εκτιμώ.
Θέλω πολύ να το διαβάσω. Νομίζω ότι θα είναι εξίσου καλό με το Μαγικό Βουνό. Επίσης θέλω να πάω στο Λύμπεκ. Μου φαίνεται ότι είναι είναι Χάνζα και όχι Χάνζε. Στα ελληνικά χανσεατική (πόλη, ένωση κ.ο.κ.) Συγχαρητήρια για το μπλογκ σας.
προς l...Είναι ίσως πιο παραδοσιακό μυθιστόρημα σε σχέση με το Μαγικό βουνό αλλά αξίζει εξίσου να διαβαστεί. Είναι βέβαια αρκετά διαφορετικό απ' αυτό αλλά το ίδιο μεγαλόπνοο. Σύμφωνα με το βικιπέδια υπάρχουν και οι δύο γραφές: Χάνζε και Χάνζα.
Χαίρομαι Αλέξη που διάβασα αυτή σου την ανάρτηση, και ιδιαίτερα αυτό που γράφεις ότι είπε ο Φώκνερ για το έργο. Το διάβασα πριν χρόνια, μου άρεσε πάρα πολύ. Αργότερα διάβασα το Μαγικό βουνό και τον Δόκτορα Φάουστους, δεν με ενθουσίασαν. Τελικά ίσως το νεανικό του έργο είναι το καλύτερο, το έγραψε αν θυμάμαι καλά πριν τα τριάντα του.
Αγαπητέ Μπάμπη, τον Φάουστους δεν τον έχω διαβάσει ακόμα αλλά το Μαγικό βουνό μου άρεσε πολύ. Βέβαια είναι διαφορετικού είδους μυθιστόρημα από τους Μπούντενμπροκς, που είναι πιο παραδοσιακό, πιο επικό στη σύλληψη.
Το να περιπατείς σε ένα όμορφο δάσος είναι αξιοθαύμαστη εμπειρία, το ίδιο και σε έναν όμορφο κήπο, αλλά η βόλτα εκείνη τελειώνει γρήγορα. Εαν το μεγάλο δάσος δεν είναι και τόσο ωραίο (ξέρετε εκείνα με τα πεταμένα μπάζα) θα το εγκαταλείψεις γρήγορα, τον μικρό κήπο θα τον προσπεράσεις υπομονετικά απλώς για να διαπιστώσεις την λανθασμένη επιλογή σου. Το ίδιο νομίζω ότι ισχύει και για τα βιβλία. Δύο σχετικά μεγάλα βιβλία που λάτρεψα είναι "Ο Εκκλησιαστής" του Luther Blisset & "O Μάγος" του Τζων Φοουλς.
Το έργο που παρουσιάζετε δεν το έχω διαβάσει, φαίνετια όμως αρκετά ενδιαφέρον, θα το έχω στα υπο όψιν. Χαίρομαι πάντοτε που υπάρχουν αμέτρητα βιβλία για να βυθιστούμε σε αυτα.
Προς Ωρίωνα... συμφωνώ απόλυτα!
Όσο για τον Μάγο του Φώουλς τον έχω κι ανυπομονώ να τον διαβάσω.
Αγαπητε Ναυτίλε καλημέρα,
"Οι Μπούντενμπροκς" από σήμερα στις Στάχτες.http://www.staxtes.com/2013/11/blog-post_21.html
Ευχαριστώ.
Καλησπέρα,
Προσπαθώ να βρω στο ιστολόγιό σας το επιστημονικό άρθρο του Χ. Γιαννακόπουλου (μπλογκ: ημερολόγιο ανάγνωσης, 12-1ο-2009): Για μια χωρική ανωμαλία στη Βιβλιοθήκη.
Δεν έχω καταφέρει να το εντοπίσω μέχρι στιγμής. Μπορείτε παρακαλώ να με βοηθήσετε? Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων.
Υ.Γ.: Εξαιρετικό βιβλίο "Οι Μπούντενμπροκς". Η μαγεία του όμως ξεδιπλώνεται στο πρωτότυπο...
Δημοσίευση σχολίου