Το τρίτο βιβλίο για τον Άχιμ - 2

Ούβε Γιόνζον , εκδ. Ίνδικτος , μτφ. Τούλα Σιέτη .

"Το τρίτο βιβλίο για τον Άχιμ" μας περιγράφει το πώς και γιατί δεν έγινε δυνατό να γραφτεί το τρίτο βιβλίο για τον Άχιμ . Ο δυτικογερμανός δημοσιογράφος Καρς προσκαλείται από την πρώην σύντροφό του Κάριν στο Ανατολικό Βερολίνο για να γνωρίσει από κοντά το νυν σύντροφό της και δημοφιλή ποδηλάτη Άχιμ . Ο Καρς σαγηνευμένος από την διαφορετικότητα της άλλης Γερμανίας , της άλλης Κάριν αλλά και την προσωπικότητα του Άχιμ παρατείνει την παραμονή του για να δεχτεί τελικά την πρόταση του κρατικού εκδοτικού οίκου να συγγράψει την τρίτη βιογραφία (βλέπε αγιογραφία) για το "είδωλο του λαού" .

Πώς γράφεται μια βιογραφία ; Τι θα 'πρεπε να συμπεριλάβει κανείς σ' αυτήν ; Την πορεία μιας ζωής βήμα προς βήμα ; Τις βεβαιότητες του βιογραφούμενου αλλά και τις αβεβαιότητες του; Τα όνειρά του ; Τις αναμνήσεις του ; Την περιγραφή των επιλογών του και τα αίτιά τους ή μήπως αυτά που δεν επέλεξε , γιατί "στο βάθος ξέρουμε πως ό,τι διαγράψαμε είναι που μας ορίζει" ;

Σε έναν τέτοιο κυκεώνα βρέθηκε μπλεγμένος ο Καρς όταν επιχείρησε να γράψει τη βιογραφία του Άχιμ . Μόνο που σ' αυτήν την περίπτωση η κατάσταση ήταν πιο περίπλοκη καθώς είχε να αντιμετωπίσει τη λογοκρισία του ανατολικογερμανικού καθεστώτος αλλά και τη διαρκή παρακολούθηση της μυστικής αστυνομίας καθώς οι ζωές των άλλων ήταν και υπόθεση του πανταχού παρόντος Κράτους .

Ο Καρς ανακαλύπτει στοιχεία για το παρελθόν του πρωταθλητή ποδηλασίας αλλά και βουλευτή Άχιμ που όχι μόνον αποδομούν πλήρως τον λαϊκό ήρωα αλλά απειλούν και την ιδεολογία του σοσιαλιστικού καθεστώτος :Η ένταξη στη χιτλερική νεολαία (βλέπε Γκύντερ Γκρας) , η αμφιλεγόμενη σχέση με τον πατέρα του , οι επαφές του με τον κόκκινο στρατό κατοχής , η ιστορία του πρώτου ποδήλατου , η παράνομη αγορά ανταλλακτικού στο Δυτικό Βερολίνο και τέλος η συμμετοχή του στην αντικαθεστωτική εξέγερση της 17ης Ιουνίου 1953.


Όμως ο κρατικός εκδότης είναι ανένδοτος κι έτσι "το τρίτο βιβλίο" δε θα γραφτεί ποτέ , θα καταγραφεί όμως η απόπειρα της περιγραφής του : "Η περιγραφή μιας περιγραφής" , που ήταν κι ο αρχικός τίτλος του έργου .

"...η αλλαγή είναι δυνατή αλλά όχι η μεταλλαγή , όποιος είναι με το μέρος μας πρέπει να ήταν μαζί μας προ πολλού , όποιος είναι υπέρ του σοσιαλισμού ήταν υπέρ του σοσιαλισμού και τότε , την εποχή των εγκλημάτων , και αυτός , ο Άχιμ , ήταν ένας απ' αυτούς"

"...ήταν απ' αυτούς που παρακολουθούσαν τον απαγχονισμό με ανέκφραστα νεανικά πρόσωπα ως μελλοντικοί δήμιοι ανάμεσα στους ενήλικους που , φρόνιμοι και ηθικοί , παρέστησαν στην εκτέλεση και τη νύχτα έκλεψαν από τον νεκρό τη μασέλα που είχε πέσει κάτω απ' τα πόδια του και την επόμενη τα μαύρα σκαρπίνια , το σακάκι ήταν σκισμένο , προφανώς είχαν προσπαθήσει να του το βγάλουν κι αυτό , όλοι σήμερα ζουν ανάμεσά μας οι πιθανοί δήμιοι και οι πραγματικοί και υποκρίνονται πρόσχαρες προσηνείς ρυτιδούλες στα μάτια όταν τους ζητάς φωτιά ή να δανειστείς την εφημερίδα τους, και στα μέσα μαζικών συγκοινωνιών σου παραχωρούν τη θέση τους , είναι σεμνοί και αξιαγάπητοι που στην περίπτωση ενός διάσημου ποδηλάτη βεβαίως σε ξαφνιάζει . Οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι είναι διάσημοι και περνούν ξυστά πλάι σου στην κυριακάτικη βόλτα και δουλεύουν πλάι σου υπέρ του εκάστοτε καθεστώτος και κοιμούνται μαζί σου και είναι φίλοι σου και σε όλους μπορείς να βασιστείς , θα βασιστείς , ας υποθέσουμε λοιπόν".

Η γραφή του Γιόνζον είναι τόσο πυκνή και συμπαγής που ενίοτε έχεις την αίσθηση ότι μασάς τις φράσεις του .Η ανάγνωσή του εξαιρετικού αυτού μυθιστορήματος προϋποθέτει έναν αναγνώστη που συμμετέχει ενεργά στη γραφή του , όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται αυτό. Ένας αναγνώστης που καλείται να αναζητήσει την μοναδική αλήθεια (αν υπάρχει) μέσα στον ιστό που έχουν υφάνει οι διάφορες εκδοχές της .Η αφήγηση ξεδιπλώνεται μέσω των ερωτήσεων ενός υποθετικού αναγνώστη και των απαντήσεων του αφηγητή.

Σημείωση:Η εικόνα ¨The lives of others" είναι από την γερμανική ταινία "Η ζωή των άλλων" του Ντόνερσμαρκ . Οι υπόλοιπες είναι του συγγραφέα.(18/20)