Τρίτη 16 Ιουνίου 2009

Κρίσεις




Πριν μερικές ημέρες ξανακοιτάζοντας παλαιότερες αναρτήσεις μου για λογοτεχνικά βιβλία, θεώρησα ότι θα ήταν χρήσιμο για τους αναγνώστες του ιστολογίου μου αλλά και για μένα να υπάρχει μια βαθμολογία με την οποία να εκφράζεται σαφέστερα η κρίση μου. Στο τέλος λοιπόν κάθε ανάρτησης, για βιβλίο μυθοπλασίας, θα υπάρχει σε παρένθεση ένας βαθμός από 1 έως 20. Συγκεκριμένα αυτός θα εκφράζει τα εξής:
1-10: Κακό
10-12: Μέτριο
13-14: Ενδιαφέρον
15-16: Αξιόλογο-καλό
17-18: Πολύ καλό-εξαιρετικό
19-20: Αριστούργημα

Κάτω από 10 δε θα υπάρξει καθώς η βιβλιοθήκη μου είναι αδύνατον να περιέχει κακά βιβλία, ενώ βιβλίο με βαθμολογία κάτω του 13 αυτομάτως θα αποβάλλεται!





Σημειώσεις: Η αλήθεια είναι πως έχω τη γνώμη ότι ένας αριθμός δεν μπορεί να εκφράσει τον πλούτο ενός έργου και προβληματίστηκα αρκετά για να καταλήξω σ' αυτή την απόφαση. Λίγο-πολύ σαν το φιλόσοφο που στοχάζεται, του Ρέμπραντ , στον παραπάνω πίνακα. Ωστόσο, καθώς συνήθως εστιάζω περισσότερο στις αρετές των έργων, που παρουσιάζω και κρίνω, θα ήθελα να υπάρχει, έστω και μ' αυτόν τον ενδεικτικό τρόπο, μια συνολικότερη αποτίμησή τους. Τέλος, επειδή καμιά κρίση δεν μπορεί ποτέ να είναι οριστική, αφού κι εμείς αλλά και τα βιβλία(!) μέσα μας αλλάζουν, ενδέχεται να γίνεται κάθε τόσο επαναξιολόγηση. Η αξιολόγηση αυτή θα γίνει, αναδρομικά, σε όλα τα λογοτεχνικά βιβλία που έχω παρουσιάσει.

6 σχόλια:

Χριστίνα Παπαγγελή είπε...

Έχοντας απόλυτη εμπιστοσύνη στο κριτήριό σου, ναυτίλε, καθώς δεν υπάρχει δημοσίευσή σου που η ποιότητά της να μη μ' έχει εντυπωσιάσει, παίρνω το θάρρος για να σου πω:
προσωπικά θα δυσκολευόμουν πολύ να "κατατάξω" κάποια βιβλία, κάποια βιβλία που ΄μπορεί με "αντικειμενικά" κριτήρια να μην είναι τόσο καλά ή τόσο κακά, αλλά είχαν κάτι, κάτι τόσο δα που άξιζε τον κόπο. Μπορεί και μια σελίδα ή μια λέξη, βαλμένη στη σωστή θέση να δικαιώσει δρόμο 300 σελίδων... μπορεί να μίλησε σε σένα, κι ας μην ήταν τόσο καλό, μπορεί να μίλησε σήμερα σε σένα ή να μη σου λέει τίποτα πια...

Μιλάω για την υποκειμενικότητα που νομίζω ότι υπάρει εξ ορισμού στην τέχνη και με κάνει ν' αναρωτιέμαι πολλές φορές κατά πόσο επικοινωνούμε όλοι εμείς που μιλάμε για βιβλία...
Κάτι σαν τη μουσική, που μια συγχορδία στο 100ο μέτρο της κοινότοπης μελωδίας χρωματίζει και δίνει ζωή, μια απόχρωση μεταστρέφει όλο to πνέυμα.

Ή καλύτερα, σαν τους ανθρώπους. Πες μου, είναι τέλειοι οι άνθρωποι που αγαπάς; κι αν τους αγαπάς ...ακριβώς για τα ελαττώματά τους;

Όχι, θα πεις, αλλίμονο, τι υπάρχουν τότε οι λογοτεχνικές κριτικές κι οι παρουσιάσεις; δεν ξέρω... οι απαντήσεις εξαρτώνται από το γιατί και πώς διαβάζει ο καθένας κάθε βιβλίο... και η απάντηση δεν είναι ίδια για όλα τα βιβλία, έστω κι αν αναρωτιέται ο ίδιος άνθρωπος.

ναυτίλος είπε...

Αγαπητή Χριστίνα (επίτρεψέ μου αυτή την προσφώνηση γιατί είναι σα να σε γνωρίζω), όλοι αυτοί οι προβληματισμοί σου πέρασαν απ' το μυαλό μου. Εγώ πιστεύω ότι εμείς που αγαπάμε σχεδόν ερωτικά τα βιβλία, κατά βάθος επικοινωνούμε μεταξύ μας και μετά από ένα χρονικό διάστημα νιώθουμε κάπως ο ένας τον άλλον κι ας μην έχουμε βρεθεί ποτέ. Φυσικά και τα κριτήρια είναι απολύτως υποκειμενικά και ακόμη κι αν ένα βιβλίο μου μιλάει γιατί μου θυμίζει την εφηβεία μου ή γιατί λέει κάτι σε μένα και μόνο σε μένα προσωπικά κι ας έχει ένα σωρό μειονεκτήματα θα πάρει τον ανάλογο (καλύτερο) βαθμό αφού κάνω λόγο γι' αυτό στην ανάρτηση.
Στην ουσία αυτό που αναπτύσσουμε εμείς στα ιστολόγια δεν είναι μια παρουσίαση ενός βιβλίου. Αυτό μπορεί κάλλιστα να το βρει ο καθένας και σε ένα οπισθόφυλλο ή σε μια τυπική κριτική στα ένθετα των εφημερίδων, που τελευταία όλο καλά λόγια λένε για όλα τα βιβλία. Αλλά αναπτύσσουμε τη δική μας, σχεδόν "βιωματική", σχέση με το βιβλίο. Την προσωπική μας σύνδεση με αυτό. Τι μας θύμισε, τι μας εντυπωσίασε, τι μας ενόχλησε (κι ας θεωρείται απ' τους ειδήμονες αριστούργημα).
Και χαίρομαι που κάνεις αναφορά στη μουσική. Έχεις δίκιο, υπάρχει για παράδειγμα ένα κουαρτέτο του Μπετόβεν που με συγκλονίζει μόνο και μόνο γιατί μέσα στη σχετικά μεγάλη διάρκειά του βρίσκεται ένα δίλεπτο που με απογειώνει κι έχω την αίσθηση ότι όλο το κατασκεύασμα με προετοιμάζει γι' αυτό το δίλεπτο !
Κι όπως και κάποιοι άνθρωποι μπορεί να σε γοητεύουν χάρη σε κάποια "ελαττώματα" το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τα βιβλία. Γιατί αυτό να μην το λάβω υπόψη μου; Τι με εμποδίζει; Ποιος θα μου πει ότι δεν είμαι "αντικειμενικός";
Και τέλος, αφού αυτή η αξιολόγηση με εκφράζει (πάντα μόλις τελείωνα ένα βιβλίο τη σημείωνα στην πρώτη σελίδα μαζί με την ημερομηνία και τον τόπο ανάγνωσης) γιατί να μην την καταγράφω και στις αναρτήσεις μου;

Πάπισσα Ιωάννα είπε...

Το πρόβλημα, φίλε Ναυτίλε, είναι άλλο: τι κάνεις με ένα βιβλίο που έχει πολύ καλό ένα χαρακτηριστικό (λ.χ. τους χαρακτήρες) και κακό ένα άλλο (π.χ. τη γλώσσα) ή η πλοκή να είναι καλή αλλά η ατμόσφαιρα να πάσχει και πάει λέγοντας... Σκεφτόμουν παλαιότερα να έβαζα μία βαθμολογία για κάθε βασικό χαρακτηριστικό και έπειτα με έναν συντελεστή βαρύτητας να έβγαζα το τελικό αποτέλεσμα. Μ' αρέσει αυτή η μέθοδος αλλά εξακολουθώ να μην την εφαρμόζω, γιατί μού φαίνεται πολύ τετράγωνη και σχεδιασμένη με χάρακα (σαν τον Κύκλο των χαμένων ποιητών) και δεν θα μπορεί να αποτυπώσει την πραγματική εικόνα και αίσθηση που είχα για το εκάστοτε βιβλίο.
Καλή αρχή στην προσπάθειά σου.
Πατριάρχης Φώτιος

ναυτίλος είπε...

Αγαπητέ Φώτιε, έχεις δίκιο όσον αφορά σ' αυτό που λές ότι δεν αποτυπώνει ο βαθμός την πραγματική εικόνα κι αίσθηση που είχαμε για το βιβλίο. Ωστόσο δεν είναι παρά μια προσπάθεια (και μόνο μια προσπάθεια-δοκιμή) για να αποτυπώσω τη συνολική μου κρίση για ένα βιβλίο. Για πιο αναλυτικές κρίσεις υπάρχει, άλλωστε, η ίδια η ανάρτηση.

Κατερίνα Μαλακατέ είπε...

Αν και συμφωνώ με τους.... προλαλίσαντες, είναι δικαίωμα σου η αξιολόγηση αφού σε κάνει να νιώθεις πιο όμορφα. Και φυσικά θα είναι υποκειμενική, πώς θα μπορούσε να είναι "αντικειμενική", άλλωστε. Εμένα ο φόβος μου θα ήταν άλλος. Είμαι παρορμητικός άνθρωπος κι επηρεάζομαι από τις στιγμές μου. Αν αδικήσω κανένα από τα βιβλία μου, επειδή έτυχε εκείνη την ώρα να έχω τα νεύρα μου;

ναυτίλος είπε...

Προς Κατερίνα... γι' αυτό επανερχόμαστε κι επαναξιολογούμε. Μέσα από τη λίστα με τα θέματα του ιστολογίου έχουμε εύκολη πρόσβαση στα βιβλία που έχουμε αξιολογήσει.