Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2010

Απ' το σεντούκι του Ναυτίλου

Β. Κρυμμένοι θησαυροί





Το περιοδικό "Σύγχρονος κινηματογράφος" το γνώρισα στις αρχές της δεκαετίας του '80. Φοιτητής τότε, σύχναζα στον κινηματογράφο STUDIO κάτω απ' την πλατεία Αμερικής και στην Αλκυονίδα. Δεν πέρναγε βδομάδα δίχως να τους επισκεφτώ. Υπήρξαν φορές, στα αφιερώματα με 3-4 ταινίες τη μέρα, που έμπαινα στις αίθουσες μέρα κι έβγαινα νύχτα! Ο "Σύγχρονος κινηματογράφος" ήταν για μένα κάτι σαν ευαγγέλιο.
Το πρώτο τεύχος του βγήκε το Σεμπτέμβριο του 1969, εν μέσω δικτατορίας. Ιδρυτές του υπήρξαν ο Βασίλης Ραφαηλίδης κι ο Θόδωρος Αγγελόπουλος ενώ στη συντακτική επιτροπή κατά καιρούς συμμετείχαν ο Κώστας Σφήκας, ο Γιάννης Μπακογιαννόπουλος, ο Τέλης Σαμαντάς, ο Νίκος Λυγγούρης και άλλοι. Θεωρία κινηματογράφου, αναφορές στη λογοτεχνία, αφιερώματα σε σκηνοθέτες όπως ο Όσιμα, ο Τατί, ο Αϊζενστάιν, ο Γιάντσο, κριτικές ταινιών, ανταποκρίσεις από φεστιβάλ... ήταν τα πιο συνήθη θέματά του. Το Μάη του 1973 βγήκε το τελευταίο τεύχος (27-28). Η μεγάλη έλλειψη χρημάτων και η απόφαση του περιοδικού να μην επαναλάβει την αίτηση χορηγίας στο ίδρυμα Φορντ ήταν οι κύριοι λόγοι διακοπής της κυκλοφορίας του.





Το Σεπτέμβρη του 1974 ο "Σύγχρονος Κινηματογράφος" επανεμφανίζεται από τον Μιχάλη Δημόπουλο και κρατάει ως το καλοκαίρι του 1984 (τεύχος 36). Συνεργάτες του σ' αυτή τη δεύτερη περίοδο υπήρξαν μεταξύ άλλων η Κλαίρη Μιτσοτάκη, η Φρίντα Λιάππα, η Τώνια Μαρκετάκη, ο Θόδωρος Σούμας, ο Χρήστος Βακαλόπουλος, ο Νίκος Σαββάτης και η Μαρία Γαβαλά. Το περιοδικό, σε αυτή του τη φάση, απογειώθηκε! Η θεματολογία του διευρύνθηκε, εμπλουτίσθηκε με περισσότερες φωτογραφίες και η εμφάνισή του έγινε σαφώς ελκυστικότερη.
Ο "Σύγχρονος Κινηματογράφος" υπήρξε ένα περιοδικό μοναδικό. To μόνο περιοδικό που θα μπορούσε ίσως να συγκριθεί μαζί του, εκείνη την εποχή τουλάχιστον, είναι το γαλλικό "Cahiers du Cinema"! Όσο για τη χώρα μας, κανένα κινηματογραφικό περιοδικό δεν το έφτασε ποτέ. Θα έλεγα μάλιστα πως ούτε καν το πλησίασε, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της "Οθόνης".





Σημείωση: Με το που άρχισα να το παίρνω, λίγο καιρό μετά, σταμάτησε η κυκλοφορία του. Και τότε ξεκίνησε η οδύσσεια της αναζήτησης των παλαιότερων τευχών. Δυστυχώς, αυτά της πρώτης περιόδου ήταν απίστευτα δυσεύρετα και λόγω κάποιων κατασχέσεων που είχαν γίνει κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Γύρω στα 1985 έβαλα μια αγγελία στο περιοδικό "Διαβάζω" και βρέθηκε κάποιος που μου έδωσε όλα τα τεύχη για 5.000 δραχμές, ποσό υψηλό για κείνη την εποχή αλλά όχι απαγορευτικό. Η ανάρτηση αφιερώνεται στον Kioy (blog: cinema)

11 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Για άλλη μια φορά το σεντούκι σας, Ναυτίλοι, ξεχύνει και δικές μας μνήμες. Το περιοδικό υπήρξε και για μένα ανεξάντλητη κιβωτός: αγόραζα τρια τρια τα τεύχη μεταχειρισμένα από τους πάγκους της φοιτητικής λέσχης της Θεσσαλονίκης κι η ανάγνωση κρατούσε βδομάδες. Θυμάμαι και το εκεί εκδιδόμενο περιοδικό Cine 7, εξίσου πλούσιο....

ds είπε...

Ούτε καν ήξερα για την ύπαρξη αυτού του περιοδικού! Είσαι τυχερός που το πρόλαβες, αφού στην εποχή μας εδώ στην Ελλάδα δεν υπάρχει κάποιο αξιόλογο περιοδικό για κινηματογράφο.

Ανώνυμος είπε...

Ο γνωστός αντιγραφέας με την περούκα δεν έχει αφήσει βιβλιοπωλείο στο οποίο να μην έχει παρουσιάσει το τελευταίο βιβλίο του. Έχουμε βαρεθεί να τον βλέπουμε και να τον ακούμε! Μέρος της ατραξιόν η τελευταία ‘περιπέτειά’ του,- ιέρεια του κιτς- ν’ αναγιγνώσκει αποσπάσματα από το βιβλίο κοιτώντας τον δακρύβρεχτα στα μάτια. Όχι, το copy-paste του προηγούμενου βιβλίου δεν θα ξεχαστεί τόσο εύκολα με τέτοια τερτίπια.
Αλήθεια το τελευταίο βαρετό και επίπεδο βιβλιαράκι τού κατά τ’ άλλα άξιου ποιητή και γνωστού ψυχιάτρου τι ακριβώς είναι; Λογοτεχνία δεν είναι, ανάγνωση ιατρικών αρχείων δεν είναι, ευχάριστο ανάγνωσμα δεν αποτελεί -- τι αφηγείται και σε ποιο κοινό απευθύνεται;
Με ποια κριτήρια επέλεξε το ΕΚΕΒΙ τους ‘νέους’ λογοτέχνες που γράφουν στο ιστολόγιο του; Από τη μια η σαρανταπεντάρα δημοσιογράφος γυναικείων περιοδικών κι από την άλλη ο τριαντάχρονος ποιητής της… μίας συλλογής, αλλά των πολλών δημοσίων σχέσεων.
Ο μεγαλύτερος Έλληνας λογοτέχνης της εποχής μας (ο οποίος μοιάζει να γράφει διαρκώς το ίδιο βιβλίο) έχει παρομοιαστεί με τον Κάφκα, έχει δώσει μια ντουζίνα συνεντεύξεις για το τελευταίο του αριστούργημα και το εγκώμιό του έχουν πλέξει αρκετές υπέρβαρες και μεσήλικες κυρίες που γράφουν σε εφημερίδες και περιοδικά λογοτεχνίας. Φοβόμαστε μόνο μήπως τον κερδίσει η ροκ μουσική και σταματήσει να παράγει λογοτεχνικά αριστουργήματα, γιατί πρόκειται για άτομο πολυτάλαντο και μοναδικό δεξιοτέχνη του γλειψίματος συναδέλφων και ‘κριτικών’.
Αλήθεια γιατί το Μελάνι δεν κυκλοφορεί παιδική σειρά; Προτείνουμε ν’ αρχίσει από το βιβλιαράκι για τη ζωή των Ελλήνων Εβραίων που έβγαλε πρόσφατα αφού ένα τόσο σημαντικό και με τόσες προεκτάσεις θέμα έχει ισοπεδωθεί σε ανάγνωσμα εφηβικής αναψυχής. Η απλοϊκή, γεμάτη κλισέ, χαριτωμενιές και λαϊκές παροιμίες νουβέλα είναι σίγουρα κατάλληλη για παιδιά σχολικής ηλικίας, αλλά και για στιχάκια ημερολογίου τοίχου. Μια άλλη καλή ιδέα, αν δεν ήταν τόσο σύντομο, θα ήταν να το εικονογραφήσουν και να το μοιράζουν δωρεάν στις δημόσιες συγκοινωνίες, αφού ενδείκνυται για τις ατελείωτες διαδρομές των ΚΤΕΛ προς την επαρχία.
Μιλώντας για παιδικά βιβλία θα ήταν προτιμότερο κάποιοι οίκοι που ειδικεύονταν σε αυτά να είχαν περιοριστεί σε ό,τι γνώριζαν καλά αντί να έχουν συγκεντρώσει κάθε καρυδιάς καρύδι που επιδίδεται στην ακατάσχετη χρήση κοσμητικών επιθέτων, μεταφορών και παρομοιώσεων, πλαστών και κακοφτιαγμένων ερωτικών σκηνών, γυρίζοντας την λογοτεχνία δεκαετίες πίσω.
Μιλώντας για πισωγύρισμα, ο Ψυχογιός, ο οίκος με τα λαμέ εξώφυλλα και τις ευτραφείς, κοσμικολαϊκές κυρίες συνεχίζει να είναι εμπορικά το νούμερο ένα στο πάλκο της παραλογοτεχνίας. Είναι απορίας άξιον που έμπειροι κριτικοί μπαίνουν στον κόπο να εξηγούν γιατί τα βιβλία αυτά δεν είναι καλή λογοτεχνία, ενώ θα έπρεπε απλά να τα αγνοούν ως υποδειγματική παραλογοτεχνία.

ναυτίλος είπε...

Πανδοχέα χαίρομαι που κι εσύ υπήρξες addict του Σ.Κ.
Το Cine 7 δεν το ήξερα ή πιθανόν και να μην το θυμάμαι. Ίσως γιατί έβγαινε στη Θεσσαλονίκη... Αν και έκανα ένα χρόνο φοιτητής εκεί!

ναυτίλος είπε...

Dynx... αν περάσεις από κανένα παλαιοβιβλιοπωλείο ρώτα μήπως υπάρχει κανένα τεύχος του, μόνο και μόνο για να το ξεφυλίσεις.
Αυτό που λες για τα κινηματογραφικά περιοδικά σήμερα είναι αλήθεια. Κι όμως υπάρχει κοινό για τον καλό κινηματογράφο!

kioy είπε...

Καλησπέρα κι από μένα...
Τι να πω; Εξαιρετικά συγκινημένος για την αφιέρωση. Ευχαριστώ.
Για το περιοδικό με βρήκες απροετοίμαστο. Τα όσα λες ανάβουν το φυτίλι του ενδιαφέροντος μου, και ελπίζω η "φωτιά" που θα ξεχυθεί σε "σχετικά" βιβλιοπωλεία να αποφέρει (αναγνώσιμους) καρπούς.

Όσο για τις έντυπες εκδόσεις του σήμερα. Είναι θλιβερό πλέον να μην έχουμε (σχεδόν) κανένα περιοδικό για τον κινηματογράφο. Υποκύπτοντας στα σχεδόν χυδαία μέσα της εποχής. Όπου η βιωσιμότητα αναγκάζει συμβιβασμούς εις βάρος της ύλης. Και ναι, το πιστεύω και εγώ, είμαστε τελικά αρκετοί εδώ έξω που αγαπάμε τον κινηματογράφο!

Την καληνύχτα μου,
σ' απόδημα πουλιά,
με ανοιξιάτικη λαλιά,
να σας την φέρουν!

ναυτίλος είπε...

Kioy, μακάρι να βρεις κάποιο παλιό τεύχος. Θα διαπιστώσεις ότι η ύλη του παραμένει διαχρονική!

Utopia είπε...

Τυχερό το σεντούκι σου,Ναυτίλε!
Να΄σαι καλά να το προσέχεις!

ΠΑΝΟΣ είπε...

Πολύ ωραία πράγματα. Φαντάζομαι είστε (και αισθάνεστε) τυχερός με όσα είδατε. Γνώριζα το περιοδικό χωρίς, δυστυχώς, να έχει πέσει στα χέρια μου με οποιονδήποτε τρόπο ποτέ. Κοινό για καλό σινεμά; Να είστε σίγουρος πως υπάρχει.

ναυτίλος είπε...

Utopia, τίποτα δεν έχει αξία αν δεν το μοιράζεσαι μ' άλλους...

ναυτίλος είπε...

Πάνο, φυσικά και υπάρχει κοινό, αλλιώς δεν θα ήταν γεμάτη η Έλλη το Σάββατο,τελευταία προβολή στη ρουμάνικη ταινία Police adj.