Zettel's Traum

Tα ακατόρθωτα - 10

"Zettel's Traum" (1970), μυθιστόρημα του Άρνο Σμιτ.

Κυκλοφόρησε (απίστευτο!) η αγγλική του μετάφραση ("Bottom's dream") από τον John Woods.Το πάλευε περίπου 12 χρόνια, τα τελευταία 6 εντατικά, δηλαδή με αποκλειστική απασχόληση. Στο σύντομο επίμετρό του, που ακολουθεί τις 1500 μεγάλου σχήματος πυκνογραμμένες σελίδες, έχει μια λίστα επιθέτων με τα οποία κάποιοι κριτικοί έχουν χαρακτηρίσει το magnum opus του Σμιτ: "overwhelming, arcane, mesmerizing, pornographic, boundless, sexist, obsessive, bodacious, abstruse and riotously funny".

Ο Arno Schmidt είναι ένας πολύ ιδιόμορφος συγγραφέας. Η γραφή του χαρακτηρίζεται από τη μοναδική και πνευματώδη χρήση της καθομιλουμένης γλώσσας. Επιπλέον, υιοθέτησε μια ορθογραφία, η οποία υποστήριζε ότι αποκαλύπτει την πραγματική σημασία των λέξεων και τους συσχετισμούς των (Roh=Μann=Τick αντί Romantik). Ενώ στα τελευταία χρόνια του ανέπτυξε τη θεωρία των Ετύμων επηρεασμένος από τον Φρόυντ, τον Τζόις και τον Λιούις Κάρολ. Σύμφωνα με αυτήν κάθε άτομο έχει στη διάθεσή του δύο γλώσσες: Η μία αποτελείται από "Hoch=Worte", κανονικές λέξεις που ανήκουν στο συνειδητό και η άλλη από τα έτυμα (Etyms) που αποτελούν τη γλώσσα του ασυνειδήτου. Τα έτυμα βασίζονται κυρίως στους ήχους και στα σύμβολα. Πρόκειται για μορφώματα ή ρίζες λέξεων άγνωστων στη συνείδηση ή για να το πω αλλιώς, προκύπτουν από τη διαδικασία ώσμωσης που λαμβάνει χώρα μεταξύ του ασυνειδήτου και της γλώσσας του συνειδητού. Η γλώσσα των ετύμων είναι μια μισοονειρική γλώσσα (HalbTraumSprache) που μιμείται τους μηχανισμούς του ασυνειδήτου και τελικά γίνεται ένα καλλιτεχνικό μέσον που φανερώνει τις δραστηριότητές του. 

Στο μυθιστόρημα αυτό ένας συγγραφέας, ο Ντάνιελ, μαζί με ένα ζευγάρι φίλων συζητούν κατά τη διάρκεια μιας καλοκαιρινής μέρας στην εξοχή τα προβλήματα που προκύπτουν κατά τη μετάφραση του Πόε που επιχειρεί το ζευγάρι. Παράλληλα η δεκαεξάχρονη κόρη τους πιστεύει ότι είναι ερωτευμένη με τον κατά πολύ μεγαλύτερό της Ντάνιελ... Ο Σμιτ υιοθετεί μια γραφή σε τρεις στήλες: Στην κεντρική παρακολουθούμε τις συζητήσεις τους αλλά και μια εισαγωγή στα κείμενα του Πόε, στην αριστερή την ανάπτυξη από τον Ντάνιελ της θεωρίας των ετύμων και την εφαρμογή της στον Πόε ενώ στη δεξιά υπάρχουν υποσημειώσεις, σχόλια και αναφορές σε άλλους συγγραφείς. Το μυθιστόρημα είναι διανθισμένο με κείμενα από διάφορους τομείς των επιστημών και των τεχνών, όπως αρχιτεκτονική, αστρονομία, κοσμολογία, μαθηματικά, ψυχολογία, μουσική, λογοτεχνία (Προυστ, Τζόις, Ντέμπλιν, Ραμπελαί, Νοβάλις, Θερβάντες, κ.α) αλλά και με σκίτσα του συγγραφέα, φωτογραφίες ή κομμάτια από εφημερίδες με πλήθος αναφορών σε γεγονότα που έλαβαν χώρα μεταξύ 1965 και 1969. Όλα αυτά αριστοτεχνικά ενσωματωμένα στο κυρίως κείμενο.