Τα δοκίμια του Θωμά Έλιοτ προσφέρουν εγγυημένη απόλαυση και μάλιστα όταν αυτά έχουν εκδοθεί από ΠΕΚ σε έναν τόσο όμορφο τόμο μεταφρασμένα από τον Άρη Μπερλή.
Ως απόρροια της πρόσφατης ανάγνωσης της Αινειάδας έρχεται και η ανάγνωση του δοκιμίου, "Τι είναι κλασικό;" από μια διάλεξη που δόθηκε το 1944 στη Βιργιλιανή Εταιρεία και όπου ο Έλιοτ ορίζει ως το απόλυτα κλασικό έργο την Αινειάδα.
"...μόνο εκ των υστέρων, σε ιστορική προοπτική, ένα έργο μπορεί να χαρακτηριστεί κλασικό. Αν υπάρχει μια λέξη που μπορεί να δηλώσει το maximum αυτού που εννοώ με τον όρο "κλασικός", είναι η λέξη ωριμότητα... Το καθολικά κλασικό εμφανίζεται μόνον όταν ένας πολιτισμός είναι ώριμος, όταν μια γλώσσα και μια λογοτεχνία είναι ώριμες και πρέπει να το έργο ενός ώριμου πνεύματος. Είναι η σπουδαιότητα αυτού του πολιτισμού και αυτής της γλώσσας, καθώς και το εύρος της σκέψης του συγκεκριμένου ποιητή που εξασφαλίζει την καθολικότητα".
"Η συνέχιση της λογοτεχνικής δημιουργικότητας σε κάθε λαό συνίσταται στη διατήρηση μιας ασυνείδητης ισορροπίας μεταξύ της παράδοσης με την ευρύτερη έννοια -του συλλογικού χαρακτήρα, ας πούμε, που έχει αποτυπωθεί στη λογοτεχνία του παρελθόντος- και της δημιουργικής πρωτοτυπίας τη νέας γενιάς".
Ως απόρροια της πρόσφατης ανάγνωσης της Αινειάδας έρχεται και η ανάγνωση του δοκιμίου, "Τι είναι κλασικό;" από μια διάλεξη που δόθηκε το 1944 στη Βιργιλιανή Εταιρεία και όπου ο Έλιοτ ορίζει ως το απόλυτα κλασικό έργο την Αινειάδα.
"...μόνο εκ των υστέρων, σε ιστορική προοπτική, ένα έργο μπορεί να χαρακτηριστεί κλασικό. Αν υπάρχει μια λέξη που μπορεί να δηλώσει το maximum αυτού που εννοώ με τον όρο "κλασικός", είναι η λέξη ωριμότητα... Το καθολικά κλασικό εμφανίζεται μόνον όταν ένας πολιτισμός είναι ώριμος, όταν μια γλώσσα και μια λογοτεχνία είναι ώριμες και πρέπει να το έργο ενός ώριμου πνεύματος. Είναι η σπουδαιότητα αυτού του πολιτισμού και αυτής της γλώσσας, καθώς και το εύρος της σκέψης του συγκεκριμένου ποιητή που εξασφαλίζει την καθολικότητα".
"Η συνέχιση της λογοτεχνικής δημιουργικότητας σε κάθε λαό συνίσταται στη διατήρηση μιας ασυνείδητης ισορροπίας μεταξύ της παράδοσης με την ευρύτερη έννοια -του συλλογικού χαρακτήρα, ας πούμε, που έχει αποτυπωθεί στη λογοτεχνία του παρελθόντος- και της δημιουργικής πρωτοτυπίας τη νέας γενιάς".
"Η απόρριψη της ομοιοκαταληξίας δεν είναι φυγή προς την ευκολία. Αντιθέτως, επιβάλλει μαι μεγαλύτερη δοκιμασία στη γλώσσα. Όταν η καθησυχαστική ηχώ της ομοιοκαταληξίας εκλείψει, η επιτυχία ή αποτυχία στην επιλογή των λέξεων, στη δομή της πρότασης, στη διάταξη του λόγου, γίνεται αμέσως πιο αισθητή. Όταν εκλείψει η ομοιοκαταληξία, ο ποιητής αμέσως παραδίδεται στους κανόνες του πεζού λόγου. Όταν εκλείψει η ομοιοκαταληξία, πολλή αιθέρια μουσική ακούγεται ξαφνικά από τη λέξη, μια μουσική που ως τότε τιτίβιζε απαρατήρητη στο αναπεπταμένο πεδίο του πεζού λόγου. Και αν απαγορευτεί η ομοιοκαταληξία, πολλοί βασιλιάδες θα μείνουν χωρίς γένια".
Απόσπασμα από ένα άρθρο του 1917 με τίτλο, "Σκέψεις για τον ελεύθερο στίχο", το οποίο καταλήγει ως εξής":
"...και συμπεραίνουμε ότι η διάκριση μεταξύ Συντηρητικού Στίχου και ελεύθερου στίχου (vers libre) δεν υφίσταται, διότι υπάρχει μόνον καλός στίχος, κακός στίχος, και το χάος".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου