Κυριακή 23 Μαρτίου 2008

Αντίο Κολόμπους

Φίλιπ Ροθ , εκδ. Πόλις , μτφ: Σώτη Τριανταφύλλου














"Η βιβλιομανία κάποτε καταντάει εθισμός" γράφει η φίλη "αναγνώστρια" στη θαυμάσια ανάρτησή της για τον Sebald ... Η δική μου βιβλιομανία πολύ συχνά με παρασύρει να αποκτώ βιβλία , το ένα μετά το άλλο , ενός συγγραφέα με κυριότερο κριτήριο τη διαίσθησή μου . Αυτά παραμένουν αδιάβαστα μες στο χάος της βιβλιοθήκης μου και παλαιώνουν σα φιάλες κρασιού μέχρι να 'ρθει η κατάλληλη ώρα για να τ' απολαύσω . Με αυτόν τον τρόπο μαζεύτηκαν περίπου 12 βιβλία του Φίλιπ Ροθ . Κάπου κάπου τα ξεφυλλίζω , χαζεύω τα εξώφυλλά τους και περιμένω ...
Ο κύβος ερρίφθη με το πρώτο βιβλίο του , που ο Ροθ έγραψε σε ηλικία 26 χρονών , το "Αντίο Κολόμπους" (1959) .


Μια νουβέλα 130 σελίδων , στην οποία περιγράφεται το χρονικό ενός καλοκαιρινού έρωτα ανάμεσα στον Νιλ και στην Μπρέντα . Ο Νιλ Κρούγκμαν είναι ένας νεαρός εβραίος απόφοιτος κολεγίου από τις φτωχογειτονιές του Νιούαρκ , που εργάζεται ως χαμηλόμισθος υπάλληλος στη βιβλιοθήκη της πόλης . Η Μπρέντα Πάτιμκιν φοιτήτρια στην Βοστόνη είναι κόρη νεόπλουτων εβραίων από το μεσοαστικό προάστειο του Σορτ Χιλς . Ο Νηλ βάζει στόχο την κατάκτησή της και σύντομα τα καταφέρνει . Οι δύο νέοι ερωτεύονται .

"Κάπου-κάπου επιστρέφαμε στις σεζ-λονγκ και τραγουδούσαμε διστακτικούς , έξυπνους , αγχωμένους κι ευγενικούς διθυράμβους για το πώς είχαμε αρχίσει να αισθανόμαστε ο ένας για τον άλλον . Στην πραγματικότητα δεν υπήρχαν τα αισθήματα που λέγαμε ότι είχαμε μέχρι τη στιγμή που τα εκφράζαμε - τουλάχιστον εγώ δεν τα είχα . Διατυπώνοντας τα τα επινοούσα και τα προσεταιριζόμουν . Το γεγονός ότι ήμασταν ξένοι κι ολοκαίνουργοι ο ένας για τον άλλον έγινε συστατικό μιας οικειότητας που έμοιαζε με τον έρωτα - δεν τολμούσαμε να παίξουμε μαζί της για πολλή ώρα ούτε να μιλήσουμε πολύ γι' αυτήν από φόβο μήπως εξατμιστεί " .



Ο Νιλ μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα στη βιβλιοθήκη και στην έπαυλη των Πάτιμκιν , στο Σορτ Χίλς .
"Δύο μόνο πρόσωπα υπήρχαν στη ζωή μου : η Μπρέντα και το νεγράκι που έχει ενθουσιαστεί με τον Γκωγκέν".
Ένα νεγράκι θαμώνας της Βιβλιοθήκης , στο τμήμα Τέχνης , μαγεμένο με τους Ταϊτινούς πίνακες του Γκωγκέν.
Κι έτσι μπαίνει στην Εδέμ των Πάτμικιν , που έχουν εκπληρώσει το "αμερικάνικο όνειρο" χάρη στους νεροχύτες και νιπτήρες "Πάτιμκιν" . Ο Νιλ θαμπώνεται από τη μεσοαστική ευημερία με το πλούσιο σπίτι , τη δροσιά των κλιματιστικών , τα ψυγεία τα γεμάτα με φρούτα και τα "δένδρα που έβγαζαν αθλητικά είδη αντί για καρπούς". Μια Εδέμ αντίστοιχη μ' αυτήν που βρήκε ο Γκωγκέν στην Ταϊτή αλλά και το νεγράκι στα λευκώματα του ζωγράφου .



















Αλλά όσο κοντά τους φέρνει η φυσική έλξη τόσο τους απομακρύνει η ταξική διαφορά . Το καλοκαίρι τελειώνει κι η Μπρέντα πρέπει να επιστρέψει στο αριστοκρατικό της κολέγιο στην Βοστόνη . Κι έτσι ήρθε η ώρα του αποχωρισμού ... Ένας αποχωρισμός που ο Νιλ έχει ήδη βιώσει με διαφορετικό τρόπο σ' ένα όνειρό του , ως Κολόμβος ο εξερευνητής .

"Ήμουνα καπετάνιος και το νεγράκι ήταν ο σύντροφός μου . Είχαμε αγκυροβολήσει στο λιμάνι ενός νησιού στον Ειρηνικό κι είχε λιακάδα . Στην παραλία υπήρχαν ωραίες γυναίκες με γυμνό μαύρο δέρμα που στέκονταν ακίνητες : αλλά ξαφνικά αρχίσαμε να κουνιόμαστε εμείς , το καράβι μας - έβγαινε απ' το λιμάνι κι οι αραπίνες κατέβαιναν αργά-αργά στην ακτή και μας έριχναν στεφάνια από λουλούδια και μας έλεγαν "Αντίο Κολόμπους...αντίο Κολόμπους...αντίο..." και παρ' όλο που δεν θέλαμε να φύγουμε , το αγοράκι κι εγώ , το πλοίο γλιστρούσε και δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα."


Φεύγοντας έτσι από τον παράδεισο της Ταϊτής του Γκωγκέν , των Πάτιμκιν στο Σορτ Χιλς και τον έρωτα της Μπρέντα ... Άλλωστε

"δεν έχει νόημα να κουβαλάς στο κεφάλι σου τα όνειρα για την Ταϊτή όταν δεν μπορείς να πληρώσεις το εισιτήριο" .
Η αφήγηση του Ροθ είναι γραμμική και πρωτοπρόσωπη . Μια ιδιόμορφη πρωτοπρόσωπη αφήγηση μέσω της οποίας ξετυλίγεται η ιστορία χωρίς όμως να μας αποκαλύπτονται και πολλά από τις σκέψεις του αφηγητή . Τα περισσότερα τα συμπεραίνουμε από τις αντιδράσεις του στα διάφορα γεγονότα και τις συζητήσεις του με την Μπρέντα . Έχεις την αίσθηση ότι κι ο ίδιος δε γνωρίζει καλά καλά τον εαυτό του .

"Κοίταξα μονάχα τον εαυτό μου στον καθρέφτη που έφτιαχνε το φως πάνω στο γυαλί . Δεν ήμουν παρά αυτή η ύλη , σκέφτηκα , αυτά τα μέλη , αυτό το πρόσωπο που έβλεπα μπροστά μου . Κοιτούσα αλλά το εξωτερικό μου μού έδινε ελάχιστες πληροφορίες για το εσωτερικό μου".






Η έκδοση περιλαμβάνει και πέντε διηγήματα από τα οποία ξεχωρίζουν το εξαιρετικό "Ηλάι ο φανατικός" και το γουντιαλλενικό " Λου και Γκόλντι".
Η γραφή του Ροθ είναι απολαυστική , πνευματώδης , με χιούμορ και υποβόσκουσα ειρωνεία . Ο Ροθ σατιρίζει την αμερικανοεβραϊκή οικογένεια αλλά και το "αμερικάνικο όνειρο". Οι ήρωές του βρίσκονται ανάμεσα στο παρελθόν της εβραϊκής παράδοσης και στο παρόν της σύγχρονης Αμερικής . Όλοι τους , αμερικανοεβραίοι δεύτερης ή τρίτης γενιάς , έχουν την αυταπάτη ότι μπορούν απλά να επιλέξουν αλλά "the past is never dead . It' s not even past".


Καθώς επέστρεφα στο ράφι της βιβλιοθήκης μου το εξαιρετικό "Αντίο Κολόμπους" χάρηκα ιδιαίτερα βλέποντας άλλα 11 αδιάβαστα βιβλία του Φίλιπ Ροθ να με περιμένουν .









Σημείωση: Ο πρώτος πίνακας είναι λεπτομέρεια από το έργο του Sloan που κοσμεί το εξώφυλλο του βιβλίου.Οι δύο επόμενοι είναι του Γκωγκέν από την Ταϊτή.Η φράση με τους μπλε χαρακτήρες είναι από έργο του Φώκνερ.(15/20)

25 σχόλια:

anagnostria είπε...

Καλημέρα και καλή βδομάδα, αγαπητέ ναυτίλε.Ευχαριστώ για την αφιέρωση. Διάβασα αρκετά βιβλία του Ροθ, όχι όμως αυτό. Άλλα μου άρεσαν και άλλα όχι, όπως για παράδειγμα το "Παντρεύτηκα ένα κομμουνιστή" που δεν κατάφερα να τελειώσω. Απ' όλα που διάβασα καλύτερο θεωρώ το "Αμερικανικό ειδύλλιο".

Roadartist είπε...

Καλησπέρα Ναυτίλε.
Δεν εχω διαβάσει τοα συγκεκριμένο βιβλίο, ευχαριστώ για τη πρόταση. Αρκετές φορές έχω και εγώ ξεχαστεί με τις ώρες, χαζεύοντας κάποιο απο τα βιβλία του Φίλιπ Ροθ σε κάποιο βιβλιοπωλείο. Εχω τη συνήθεια όποτε πηγαίνω στα βιβλιοπωλεία να ξεχνάω να..βγω! Καλή εβδομάδα να έχουμε!

Ανώνυμος είπε...

Καλησπέρα!Περίμενα πως και πως την καινούρια σας ανάρτηση...Ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται το βιβλίο είναι εξαίσιος και το κάνει τρομερά ελκυστικό...!Δεν έτυχε να διαβάσω βιβλία του Ροθ,αλλά έχω χρόνο μπροστά μου.Καλό απόγευμα!
Κωνσταντίνα

Ανώνυμος είπε...

Μας πρόλαβες...σκεφτόμασταν να κάνουμε κάτι για τον Roth, που είναι πραγμάτικά ένας από τους καλύτερους λογοτέχνες του καιρού μας. Θα περιοριστούμε πιθανόν στη ¨Νόσο του Πορτνόυ¨...ο τρόπος που ψυχαναλυτικα διεισδύει στις οικογενειακές μνήμες και τα σεξουαλικά βιώματα στον πορτνόυ είναι υπέροχος..ο αφηγητής έχει κάτι από "νευρικό εραστή" του Γ.Άλλεν.Να τα διαβάσεις, αν δεν το έχεις κάνει ήδη. Κατά τ'άλλα θαυμάσια παρουσίαση και όπως πάντα συνοδευόμενη από ταιριαστό φωτογραφικό/ζωγραφικό υλικό...

ναυτίλος είπε...

Προς αναγνώστρια ... θα τα διαβάσω και τα δύο ,κάποια στιγμή ,και θα τα πούμε...

ναυτίλος είπε...

Προς Κωνσταντίνα...σ' ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια.Όλος ο χρόνος δικός σου είναι βέβαια...

ναυτίλος είπε...

Προς roadartist...εγώ να δεις πώς ξεχνιέμαι με τις ώρες στα βιβλιοπωλεία ...

ναυτίλος είπε...

Προς στάβλος ...αν δεν απατώμαι "η νόσος του Πορτνόυ" είναι το δεύτερο χρονολογικά από τα βιβλία του Ροθ που έχω ,που σημαίνει ,αν κρατήσω τη σειρά , ότι θα είναι το επόμενο που θα διαβάσω.Τώρα πότε θα γίνει αυτό δύσκολο να πω από τώρα ...
Πράγματι έχεις δίκιο ο Γούντι Άλλεν μου θυμίζει σε πολλά τον Ροθ :παρόμοια ηλικία ,εβραίοι , εμμονή με το σεξ και το θάνατο , μονίμως αυτοβιογραφούνται ,χιούμορ ,
αυτοσαρκασμός κι άλλα πολλά .

Pellegrina είπε...

Γεια σας. ΈΧω διαβάσει μόνο ένα βιβλίο του Ροθ, τον "Καθηγητή του πόθου" και από ό,τι θυμάμαι ειδα εναν καλό συγγραφέα, αλλά όχι έναν "μεγάλο" συγγραφέα, θέλω να πω θυμάμαι ότι είχα απορήσει, κάτι σαν so what. Βέβαια ήταν μονο ενα βιβλίο, αλλά αυτά τα γουντιαλενικά που λετε τα είδα κι εγώ, αρα επαναλαμβάνονται. Θα περιμένω τα επιχειρήματα που θα με πείσουν ότι είναι "μεγάλος", γιατί αυτό εχω καταλάβει ότι θεωρείται. Τουλάχιστον κάποιος από του έμπειρους αναγνώστες να μου συστήσει τα πιο καλά του.
πολυ ωραιο βιβλιοφιλικο μπλογκ.
υγ μου αρέσει ο Γούντι Άλλεν, αλλά..

ναυτίλος είπε...

Η φράση "μεγάλος συγγραφέας" κατά τη γνώμη μου είναι πολύ βαριά για έναν τόσο σύγχρονο συγγραφέα όπως ο Ροθ . Το αν είναι "μεγάλος" θα μας το δείξει και το κριτήριο του χρόνου.Πιο σωστά θα μου το δείξει ,γιατί ο καθένας μας σίγουρα έχει τα προσωπικά του κριτήρια .Μου έχει συμβεί να διαβάσω με τα χίλια ζόρια βιβλίο συγγραφέα που θεωρείται "μεγάλος" .
Πιστεύω ότι ο Ροθ είναι ένας καλός ίσως κι εξαιρετικός συγγραφέας αλλά ακόμα έχω πολλά βιβλία του να διαβάσω για να τον αξιολογήσω πληρέστερα (η αλήθεια είναι ότι για κάποιους κριτικούς τα δύο πρώτα του βιβλία θεωρούνται και τα καλύτερά του -Αντίο Κολόμπους & η νόσος του Πορτνόι ).
Πόσοι όμως σύγχρονοι συγγραφείς μπορούν να θεωρηθούν εξαιρετικοί ;
(σύγχρονους συγγραφείς θεωρώ αυτούς που άρχισαν να γράφουν μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο).

Utopia είπε...

Άλλο ένα "post-it" στο ψυγείο με την πρότασή σου αυτή!!!
Δεν τον ήξερα τον Φίλιπ Ροθ-ευκαιρία για γνωριμία λοιπόν...
Βρήκα πολύ ενδιαφέροντα τα αποσπάσματα από το "Αντίο Κολόμπους"!...
Καλή σου νύχτα!!!

κοπρόγατα είπε...

11 αδιάβαστα ε? καλα ειναι και νόμιζα οτι μονο εγω είχα αυτο το κουσουρι...ευτυχως βλέπω οτι είμαστε πολλοι! Φιλιπ Ροθ δεν εχω διαβασει ακομα, και γι αυτο δεν εχω αποψη. Τον γνωριζω όμως. Το ποστ σου (ως συνηθως) με εβαλε στη πριζα.

ερμία είπε...

αυτό το διάστημα τυχαίνει να διαβάζω τον "καθηγητή τού πόθου"και δεν έχω διαβάσει κανένα άλλο βιβλίο του.το πήρα γιατί ένας φίλος επέμενε αφόρητα και για το ..κουφετί του χρώμα.αστειεύομαι.Πάντως η αφιέρωση τού βιβλίου του στην Κλερ Μπλούμ,μού κίνησε τη περιέργεια.
δεν μπορώ να πω πως με κέρδισε-μάλλον δύσκολα το προχωράω.όταν καταφέρω να το τελειώσω θα εμπιστευτώ τη δική σου πρόταση.

πολύ ελκυστική παρουσίαση-και η φράση σου "Ένα νεγράκι θαμώνας της Βιβλιοθήκης , στο τμήμα Τέχνης , μαγεμένο με τους Ταϊτινούς πίνακες του Γκωγκέν." πίνακας απο μόνη της :-)

skoinovatis είπε...

Tον τελευταίο καιρό έχω διαβάσει τον "καθηγητή του πόθου" και τον "καθένα". Το "Αντίο Κολόμπους",
δεν το ξέρω, αλλά είναι μια ενδιαφέρουσα πρόταση μιας και τη μετάφραση την έχει κάνει η Σώτη Τριανταφύλλου.
Να 'μαστε καλά πάντα να διαβάζουμε!
Ωραίο το ποστ!
Καλημέρα στην Νέα Σμύρνη!

ναυτίλος είπε...

Προς κοπρόγατα...από κουσούρια άλλο τίποτα .Και να 'ταν μόνο τα βιβλία ...βάλε και cds ...και ένα σωρό άλλα .

ναυτίλος είπε...

Προς utopia ... είναι και γι' αυτό τα blogs για να γνωρίζουμε κι αυτούς που δεν ξέρουμε...

Pellegrina είπε...

επανέρχομαι καθώς αυτό τον καιρό διαβάζω Τζων Απντάικ, εξ ίσου σύγχρονο και εξ ίσου αμερικανό με τον Ροθ. Δοκιμάστε τον, για σύγκριση. Για ένα-το λιγότερο- ΜΗ ΕΓΩΚΕΝΤΡΙΚΟ γράψιμο

ναυτίλος είπε...

Προς ερμία ...περίμενε να διαβάσω κι εγώ τον "καθηγητή του πόθου" να δούμε αν συμφωνούμε και μετά με εμπιστεύεσαι...
Εγώ πήρα το Αντίο Κολόμπους γιατί μου άρεσε το εξώφυλλο με τον πίνακα του Sloan(δεν αστειεύομαι-μου έχει τύχει να πάρω βιβλία για το εξώφυλλό τους).
Τώρα που μου το 'πες , πρόσεξα τη φράση που έγραψα ,πράγματι ωραία εικόνα ...

ναυτίλος είπε...

Προς Σκοινοβατης ...όσο διαβάζουμε θάμαστε καλά ! Καλό βράδυ στο Κογκό του Κουρτς και του Μάρλοου ...

ναυτίλος είπε...

Προς pellegrina ..του Απντάικ έχω 2 βιβλία να με περιμένουν...ποιο διαβάζεις ;

Pellegrina είπε...

Τον "Τρομοκράτη". Για τα δικά μου γπύστα, δεν υπάρχει σύγκριση.

Eva Eksarhou είπε...

Σε σκέφτηκα χθες στον Ελευθερουδάκη, όπου για καφέ πήγα και κατέληξα με τρία καινούργια βιβλία (το ένα ήταν δώρο, βέβαια) ενώ έχω άλλα τρία ατέλειωτα κι άλλα τόσα να με περιμένουν στα ράφια ... νομίζω χρειαζόμαστε ψυχολογική υποστήριξη!
Roth δεν έχω διαβάσει by the way ... κάποια στιγμή βέβαια θα γίνει κι αυτό. Πολύ καλή η παρουσίαση!

ναυτίλος είπε...

Προς eva ... σίγουρα χρειαζόμαστε .
Εγώ μάλλον ψυχαναλυτή πρέπει να βρω ,τα αδιάβαστα βιβλία της βιβλιοθήκης μου είναι πολύ περισσότερα από τα διαβασμένα ...

EVELIN είπε...

Ευτυχώς που μπήκα στη παρέα σας και ξαλάφρωσα από τις τύψεις για τα αδιάβαστα βιβλία που με περιμένουν.

ναυτίλος είπε...

Προς evelin ... καλωσήρθες στο ιστολόγιο του Ναυτίλου . Μην ανησυχείς ,καμμία τύψη γιατί όσο υπάρχουν αδιάβαστα βιβλία θα υπάρχουμε κι εμείς για να τα διαβάζουμε ...