"Τι ντροπή να ζητούμε στις ξακουσμένες παλιές πολιτείες γραφικά ερείπια και ρομαντικές ερημιές κι όλη τη χοντρομπογιατισμένη σκηνοθεσία, όπου η κούρβα φαντασία μας συνηθάει να χαίρεται και να ξεφωνίζει! Είναι δύσκολο να δεις έναν τόπο με τα μάτια σου, όταν, πριν από σένα, πέρασε από τον τόπο αυτόν ένας μεγάλος ποιητής..."
(Καζαντζάκης: Ταξιδεύοντας στην Ισπανία)
"Στο Τολέδο, ο Φουλάνο ήξερε ότι τον είχε καταπιεί η δίνη του παρελθόντος, ότι είχε βυθιστεί αιώνες πίσω στήν ιστορία κι ότι είχε ήδη χάσει την ταυτότητα της τωρινής του ύπαρξης. Πνιγόταν απ' αυτό το συντριπτικό αίσθημα του συμπυκνωμένου χρόνου, ήταν ανήμπορος, χαμένος στο σκοτάδι των χιλιάδων συσσωρευμένων νυχτών του παρελθόντος, μέσα σ' αυτόν το λαβύρινθο των δρόμων που τον πετούσαν μπρος και πίσω, απειλώντας να τον σύρουν στο καταραμένο ρεύμα τους και να τον ξεβράσουν στον Τάγο, στη λήθη".
(Φελίπε Αλφάου: Το καφενείο των τρελών)
"Προσπέρασε σπίτια φρικτά διαβρωμένα στο σημείο που ενώνονταν με το έδαφος, με πέτρες που είχαν γίνει ένα σώμα και πόρτες που δεν είχαν ανοιχτεί ποτέ, αλλά που από την καταρρακωμένη βάση τους μπαινόβγαιναν κρυφά μεσαιωνικές γάτες. Άκουσε τα νερά του Τάγου να τον καλούν, κι όλο αυτό το περασμένο μεγαλείο να ξεθωριάζει αποκρινόμενο στην αιωνιότητα, όλη αυτή την περασμένη δόξα να γλιστράει από το λόφο και να βυθίζεται στα νερά του Τάγου".
(Φελίπε Αλφάου: Το καφενείο των τρελών)
Μου είναι αδύνατο να περιγράψω το δέος που αισθάνθηκα μπροστά σε μερικά από τα έργα του Ελ Γκρέκο. Το φως που αναδύεται από αυτά είναι κάτι το απερίγραπτο. Καμιά φωτογραφική αναπαραγωγή δεν πρόκειται να κατορθώσει να το συλλάβει!
"Το φως του Γκρέκο σπαθίζει με σφοδρότητα τον αγέρα, έχει κάτι το ανήλεο και σαρκοβόρο... τρώει τα σώματα, αποσυνθέτει τα σύνορα κορμιού και ψυχής, τανύζει σα δοξάρι τα κορμιά -κι ας σπάσουν. Το φως του είναι κίνηση. Κίνηση βίαιη. Δεν πηγάζει από τον ήλιο, είναι αντίθετο με το φως του ήλιου. Το φως χιμάει σαν απο φεγγάρι τραγικό, ο αγέρας μερμηδίζει, γιομάτος κεραυνό, οι άγγελοι κάποτε ξεσπούν κατάκορφα στον ουρανό σαν αστροβολίδες, που σπάζουν πολύχρωμες, απειλητικές, απάνω από τα κεφάλια των ανθρώπων. Κι έτσι τα πρόσωπα του Γκρέκο έχουν την κερωμένην εκστατικήν όψη που έχουν τα φαντάσματα ή που παίρνουν οι μορφές μας σε μια μεγάλη γαλάζιαν αστραπή. Η αγωνία του είναι: πίσω από τα φαινόμενα να βρει την ουσία. Να τυρρανήσει το σώμα, να το μακρύνει, να το φωτίσει αρπαχτικά, να επιφοιτήσει απάνω του και να το κάψει όλο...
Οι μυστικοί αλχημιστές του Μεσαίωνα έλεγαν: "Αν δεν ασωματώσεις τα σώματα, τίποτα δεν κατόρθωσες". Ο Γκρέκο στα στερνά του χρόνια τέλεψε τον αλχημικό τούτον άθλο".
(Καζαντζάκης: Ταξιδεύοντας στην Ισπανία)
Σημείωση: Η πρώτη και η τρίτη από τις παραπάνω φωτογραφίες είναι της Αντιγόνης.
4 σχόλια:
Υπέροχα αποσπάσματα αγαπημένων συγγραφέων. Σας καλωσορίζουμε και ...θέλουμε κι άλλο υλικό!
Χρόνια πολλά! Θα ακολουθήσουν φωτογραφίες από Μαδρίτη και Σεγκόβια...
Πολύ όμορφα αποσπάσματα από αγαπημένους συγγραφείς! Καλώς όρισες, χαίρομαι που πέρασες καλά, χρόνια πολλά!
Καλώς ορίσατε, χρόνια πολλά! Υπέροχες φωτογραφίες και αποσπάσματα - επιστρέφω και τα διαβάζω ξανά και ξανά...
Δημοσίευση σχολίου